tag:blogger.com,1999:blog-42003327841939942902024-02-21T03:47:12.839+01:00Tegen de academieWPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.comBlogger26125tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-139155810996371732021-11-15T14:40:00.001+01:002021-11-15T14:40:36.014+01:00Bijlage 9: Over de relevantie van het werk van Fernand Deligny<p>
</p><p class="MsoNormal"><u><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">De relevantie
van en het inspirerende in het werk van Fernand Deligny</span></u></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;"> </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Alleen al op
basis van een aantal kernbegrippen uit het “glossaire”<a href="#_ftn1" name="_ftnref1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="NL" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: NL; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[1]</span></span></span></span></a>
valt er een lijn te trekken tussen de ideeën van Deligny en een aantal
standpunten in mijn tekst over kunstonderwijs<a href="#_ftn2" name="_ftnref2" style="mso-footnote-id: ftn2;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="NL" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: NL; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[2]</span></span></span></span></a>.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Hieronder een
kort overzicht.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;"> </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Wat betreft <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">“le réseau”</b>:</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Het “netwerk” is
volgens Deligny een samenstelling van verschillende “aires de séjour”
(verblijfplaatsen), voldoende ver van mekaar verwijderd om autonoom te kunnen
werken. Elke “aire” is bovendien samengesteld uit een netwerk van circulaties.
Er is telkens één persoon (een “présence proche”, zie hierna) die de
verantwoordelijkheid voor zo’n “air” op zich neemt. Deze netwerking komt in de
plaats van een unieke, gecentraliseerde werkplek met hiërarchische
verhoudingen.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Het “réseau”
vertoont sterke gelijkenissen mijn idee van de gedecentraliseerde academie:</span></p>
<p class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">“De centrale idee is dat het bestaande, vaste
platform (het gebouw) opgesplitst wordt in ‘mobiele satellieten’, - ik zou ze
studiolo’s willen noemen. Deze mobiele eenheden bestaan uit volledig uitgeruste
werkplekken, container-ateliers, busjes, caravans, bouwketen of andere tiny
houses die zich gedurende korte of langere tijd vanuit het vaste platform
verplaatsen naar doelgroepen toe.”</span></i></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Net zoals bij de
“aires” de verantwoordelijkheid wordt gedragen door één van de “présences
proches”, functioneren in dit systeem “artists in residence” als de beheerders
van één of meerdere studiolo’s. Zij zijn permanent aanwezig en dus niet alleen
een “présence proche” maar ook “permanente”. Ik verwijs hierbij ook naar het
belang van de “aanwezigheid” zoals die door Thomas Hirschhorn in zijn gesprek
met Jacques Rancière<a href="#_ftn3" name="_ftnref3" style="mso-footnote-id: ftn3;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="NL" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: NL; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[3]</span></span></span></span></a>
beschreven wordt.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;"> </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Wat betreft <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">“les présences proche”</b>:</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Voor Deligny zijn
de medewerkers aan het project, de bewoners van de “aires de séjour” geen
“opvoeders” maar “nabije aanwezigen”. Zij zijn er mét, niet voor de kinderen.
Er is steeds een zekere afstand, ook al leven ze samen.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">In een andere tekst
spreekt Deligny over <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">“les vagabonds
efficaces”</b>. In de bezoekersgids bij de expo in het Museum Guislain wordt
dit begrip als volgt uitgelegd: “Volgens Deligny moeten opvoeders ‘nuttige
vagebonden’ zijn: ze moeten van alle markten thuis zijn om hun roeping te
kunnen realiseren.”</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Hier is een
duidelijke parallel te zien met mijn visie op de leraar als “compagnon de
route”: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“als een ‘compagnon de route’
wijst de leraar zijn leerlingen onderweg op waardevolle ‘weetjes’.”</i> En: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“de leraar moet zelf over de attitude en de
(brede) kennis beschikken om datgene wat zich tijdens de weg (het proces)
aandient te kunnen aanwijzen en duiden”. </i></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Ik verwijs bij
deze ook naar wat Gert Biesta in zijn boek “Letting Art Teach” hierover
vertelt.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Met de verwijzing
naar “les vagabonds efficaces” komt ook het begrip “circonstances” ter sprake:
“Créateur de circonstances, voilà l’éducateur aux prises avec toutes les
inerties. Bon courage.”</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Ik wil dit
interpreteren als de leraar die in de eerste plaats de omstandigheden dient te
creëren waarin het leren zich kan aandienen. Ik wil daarbij verwijzen naar John
Dewey die in het begin van de 20<sup>ste</sup> eeuw al doorhad dat voor het
leren specifieke omstandigheden nodig zijn: “Meer dingen en meer mogelijkheden
om dingen te doen”.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">In concreto komt
het erop neer om zowel in structuur als infrastructuur voldoende materiaal en
(ruimtelijke) mogelijkheden aan te bieden om een veelheid aan stimulerende
omstandigheden mogelijk te maken. Ik gebruik hiervoor het beeld van de
“marktplaats”:</span></p>
<p class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">“… een plek waar kramen staan met een divers
aanbod. Al naar gelang je interesses en behoeftes kan je je tegoed doen aan de
waren van deze of gene marktkramer. Deze doet op zijn beurt zijn best om je
interesse te wekken en de kwaliteit van zijn koopwaar aan te bevelen</span></i><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">.”</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;"> </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Wat betreft <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">“le radeau”</b>:</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">De organisatie en
de vorm van het gehele project wordt door Deligny beschreven als een uit
stammen bestaand vlot: samengebonden, maar wel zodanig dat het overspoelende
water (tegenslagen, kritische momenten) er terug uit sijpelt. Dus los genoeg
maar niet loslatend.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Het vlot is een
metafoor, aldus Deligny, voor het project (in de Cévennen): “Sa légèreté et sa
maniabilité en font une alternative: 1) sur le plan institutionel, 2) sur le
plan politique, au projet révolutionaire.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">In dat opzicht is
mijn pleidooi voor het afschaffen van het (te strakke) hiërarchische
organisatiemodel van een onderwijsinstelling (c.q. academie) een evidentie. Een
horizontale leidingstructuur (gedeeld leiderschap) is niet mogelijk zolang de
huidige statuten niet aangepakt worden. Tegelijk moet ook de idee van een
gecentraliseerde werkplaats in vraag gesteld worden. Daarmee zijn we weer bij
“le réseau” aanbeland.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;"> </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;"> </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;"> </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;"> </span></p>
<div style="mso-element: footnote-list;"><br clear="all" />
<hr align="left" size="1" width="33%" />
<div id="ftn1" style="mso-element: footnote;">
<p class="MsoFootnoteText"><a href="#_ftnref1" name="_ftn1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[1]</span></span></span></span></a> <span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Glossaire in “Cartes et lignes d’erre”,
L’Arachnéen, 2013</span></p>
</div>
<div id="ftn2" style="mso-element: footnote;">
<p class="MsoFootnoteText"><a href="#_ftnref2" name="_ftn2" style="mso-footnote-id: ftn2;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[2]</span></span></span></span></a> <span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">“Tegen de academie, een pamflet”, Deinze
2021</span></p>
</div>
<div id="ftn3" style="mso-element: footnote;">
<p class="MsoFootnoteText"><a href="#_ftnref3" name="_ftn3" style="mso-footnote-id: ftn3;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[3]</span></span></span></span></a> <span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">“Critical laboratory, the writings of Thomas
Hirschhorn”, The MIT Press, 2013 (p.371 e.v.)</span></p>
</div>
</div>
<p><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoFootnoteText, li.MsoFootnoteText, div.MsoFootnoteText
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-link:"Voetnoottekst Char";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}span.MsoFootnoteReference
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
vertical-align:super;}span.VoetnoottekstChar
{mso-style-name:"Voetnoottekst Char";
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-unhide:no;
mso-style-locked:yes;
mso-style-link:Voetnoottekst;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-70219774091105785002021-11-02T12:31:00.001+01:002021-11-02T12:31:07.754+01:00Niet gepubliceerde lezersbrief aan De Morgen<p> Idem dito voor deze lezersbrief aan De Morgen:</p><p>
</p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Geachte redactie,</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Het rapport
Brinckman over “Beter Onderwijs” is een tendentieus document met een onfrisse
dubbele agenda. De “aanbevelingen” lezen op verschillende plaatsen als oekazes,
met veel “moeten” en ander dwingend taalgebruik. Recente onderwijsvernieuwingen
worden weggezet (“gecancelled”) als onwetenschappelijk en moeten zelfs “geweerd
worden”. Ik dacht dat de keuze van methode en didactiek behoorde tot de
pedagogische vrijheid? “We zullen er nog eens over nadenken”, begrijp ik uit
het rapport: een toekomstig Kenniscentrum zal al die modieuze ideeën eerst eens
aan een grondige lakmoesproef onderwerpen alvorens die een waarmerk toe te
kennen. Vooralsnog blijkt alleen de directe instructie aan de voorwaarden te
voldoen. Het pedagogisch reveil is een feit!</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Opvallend genoeg
zijn vele van de eerste reacties uit het veld laaiend enthousiast: leraren
mogen eindelijk weer lesgeven, klinkt het. Alsof plotseling een horde
onderdrukten zich opnieuw gesterkt weet in een overtuiging die ze jarenlang dienden
te ontkennen en zelfs niet eens stiekem durfden toepassen. Anderen verkneukelen
zich in de slag die de “onderwijsvernielers” hiermee wordt toegediend. Alsof er
al die tijd nooit en nergens ‘les gegeven’ werd!</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Met andere
woorden: dit rapport polariseert in plaats van te verenigen. De achterliggende
boodschap is niet pedagogisch maar politiek. Geïnspireerd door reactionaire
tendensen en een mensbeeld dat gestoeld is op meetbaarheid en maakbaarheid.
Daarin is geen plaats voor alternatieven want die zijn, aldus het rapport, niet
wetenschappelijk onderbouwd. </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Vreemd genoeg
hoor ik tot hier toe geen wederwoord vanwege die “alternatieven”, terwijl we
hier toch alle hens aan dek moeten roepen!</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Met vriendelijke
groeten,</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">William Ploegaert</span></p>
<style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style><p><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-4840262935444432212021-11-02T12:29:00.000+01:002021-11-02T12:29:17.685+01:00Niet gepubliceerde lezersbrief aan De Standaard<p> Naar aanleiding van de publicatie van het rapport Brinckman en de juichende commentaren in de opinierubriek van De Standaard, schreef ik onderstaande reactie (die de krant helaas niet haalde):</p><p>
</p><p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Waarde redactie,</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Opvallend hoe
precies diegenen die verantwoordelijk zijn voor de opleiding van onze leraren
het rapport “Beter Onderwijs” omarmen. Gesterkt door een ronduit reactionaire
tekst halen hun commentaren naar de ‘onderwijsvernielers’ die ze in principe
zelf hebben voortgebracht.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">In niet bepaald
geweldloze taal wordt victorie gekraaid over het “back to basics” waarvoor het
rapport in z’n geheel pleit. In feite gaat om een “back tot he sixties”,
waarbij de evolutie van de onderwijspraktijk in de laatste 50 jaar als het
spreekwoordelijke kind met het badwater wordt weggegooid.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Want het is toch
wel opmerkelijk dat het onderwijskundig reveil dat uit dit rapport spreekt niet
lijkt te willen weten van een “best of both worlds” maar kiest voor een eenzijdige
aanpak. Alle andere methodes zijn zogezegd niet wetenschappelijk onderbouwd en
dienen dus zelfs te worden geweerd! Dat is, met andere woorden, pleiten voor
een inperking (om niet te zeggen “cancelling”) van de pedagogische vrijheid.
Die is, dacht ik zo, heilig. Het zal de voorstanders van de directe instructie
een zorg wezen. Maar hoeveel van de u tegen heug en meug ingelepelde kennis is
u eigenlijk bijgebleven. En hoeveel van hetgeen u zelf, gedreven door een
inspirerende leraar, mocht ervaren en ontdekken? </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Kan het één en
ander dan werkelijk niet verenigd worden? En, eerlijk gezegd, is dat niet al in
vele scholen het geval? Vanwaar dan deze polarisatie? </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Vriendelijke
groet,</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">William Ploegaert</span></p>
<p><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-3964484888749653952021-11-02T12:25:00.000+01:002021-11-02T12:25:26.903+01:00Recept <p>
</p><p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">In de discussie
omtrent het lerarentekort en de daarmee gepaard gaande vraag naar het
aantrekkelijker maken van het lerarenberoep, deel ik graag het volgende recept.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;"> </span></p>
<p class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Eenvoudig recept voor een aantrekkelijker
lerarenberoep</span></b></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Ingrediënten: statuut
(vaste benoeming met bijhorende reaffectatie en voorrangsregel),
lerarenopleiding, directie, inspectie, verloning (en eventueel: quota).</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Werkwijze: schaf
de vaste benoeming en de uitwassen daarvan (reaffectatie en voorrangsregel) af.
Het gevaar om weggeduwd te worden door vastbenoemden met meer anciënniteit is
veel reëler dan door een malcontente directeur te worden opzijgezet.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">De directeur
wordt in dit recept trouwens vervangen door een directie, dat wil zeggen een
leidinggevend comité van tenminste drie leraren dat op geregelde tijdstippen
beleidszaken bespreekt en afhandelt.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Intussen de
nieuwe leraren opleiden met de nadruk op algemene ontwikkeling en grondige
kennis van de verschillende onderwijsmethodes. Daaraan gekoppeld seminaries
over onderwijsvernieuwing (tot en met onderzoek van schoolarchitectuur).</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Schaf tegelijk de
inspectie af en zet in op zelfevaluerende en zelfsturende scholen. Het geeft
de leraren meer verantwoordelijkheid dan enkel lesgeven, maar ze nemen
ter zelfdertijd ook een belangrijk deel van hun job in eigen handen.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Voeg een snuif
extra verloning toe voor leraren die in grootstedelijke agglomeraties en andere
knelpuntgebieden willen lesgeven. Extra verloning sowieso in ruil voor het
opgeven van de vaste benoeming (zie hierboven).</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Bekijk ook eens
of quota voor een evenrediger verdeling mannen – vrouwen en meer diversiteit
extra smaak kunnen bieden.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Goed roeren op
lage temperatuur (zodat het potje niet overkookt).</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Veel succes!</span></p>
<p><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-3451863543727004652021-05-20T10:28:00.000+02:002021-05-20T10:28:04.591+02:00In druk<p> Voor de geïnteresseerden: binnenkort is deze blog ook (gratis) verkrijgbaar als drukwerk! <br /></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-16472431098658375922021-04-22T17:08:00.000+02:002021-04-22T17:08:10.666+02:00Bijlage 4: lezersbrief, gepubliceerd in De Morgen 22-04-2021<p><span style="font-size: small;"><span style="font-family: arial;">Ik kan mij niet van de indruk ontdoen dat men om verkeerde redenen pleit voor het volledig openen van de scholen. Ik spreek mij geenszins uit over de virologische aspecten, maar de pedagogische en psychologische argumenten lijken mij verdacht. Men spreekt over het welbevinden van de leerlingen en de nood aan structuur en ondersteuning, maar op de achtergrond hoor ik voortdurend “leerrendement” en “leerachterstand”. De huidige onderwijsideologen vinden het blijkbaar nog steeds (of moeten we zeggen: opnieuw!) prioritair om een manier van leren te propageren die gericht is op wat ik zou noemen “kennisopslag”. De realiteit is dat kennis momenteel via ontelbare kanalen te vinden is en onderwijs daar eigenlijk de vruchten van zou moeten plukken: op diverse manieren leren leren is vandaag de dag méér aan de orde dan de aloude éénrichtingsoverdracht! Ik lees dat het afstandsonderwijs zich nu voornamelijk bezighoudt met het opleggen van taken die dan in de week erna aan ondervraging worden onderworpen. Veeleer had men in onderwijskringen van meetaf aan moeten onderzoeken hoe de huidige afwisseling van online en fysiek schoolbezoek of een beperkte aanwezigheid in de aula tot een werkwijze kan leiden die tegelijk ook het welbevinden van leerlingen stimuleert. Deze tijden zijn, wat mij betreft, in dit opzicht een buitenkans om nieuwe methodes van leren en studeren te introduceren (en die zìjn er!). Wat we nu zien is een amechtige poging van een voorbijgestreefde en prestatiegerichte pedagogie om aan de huidige toestand een mouw te passen. Dat zorgt uiteraard voor meer ellende dan profijt. <br /></span></span><br /></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-905643816084607782021-03-05T16:54:00.000+01:002021-03-05T16:54:06.732+01:00Bijlage 3: Opinie in De Standaard (gepubliceerd 3/12/2020)<p> Reaffectatie is geen nieuw probleem. Het is een systeem dat met het decreet rechtspositie van 1991 in alle onderwijsvormen werd geïnstalleerd. <br />In die tijd was ik kersvers directeur in een academie deeltijds kunstonderwijs en ik zag de bui niet alleen hangen, ik kreeg ze ook meteen over mij heen: een nieuwe, jonge leraar schilderkunst - die ik na een zorgvuldige selectie en sollicitatieronde had aangesteld - werd prompt weggeduwd door wat bleek een uitgebluste en gedemotiveerde vastbenoemde te zijn. Veeleer dan dat er sprake was van een wedertewerkstelling leek het hier eerder op een verkapte vorm van ontslag. <br />Kon het in het leerplichtonderwijs nog meevallen met reaffectaties (een leraar wiskunde weggeduwd door een andere leraar wiskunde doet in principe geen afbreuk aan de inhoud van het vak), in ons geval mocht je gerust spreken van “contractbreuk”. Contractbreuk met name ten opzichte van de (volwassen) leerling die bij inschrijving specifiek voor een opleiding van dié leraar heeft gekozen. Vergelijk het met een voetbalclub waarvan je fan wordt omdat Messi er speelt. <br />Dertig jaar lang heb ik geprobeerd deze reaffectatieregeling te bestrijden. In die dertig jaar werd mijn academie tot vijftien maal toe het slachtoffer van dit onheil (op een totaal van twaalf leraren!). Recent nog zelfs dit schooljaar. <br />Ik dacht een oplossing te hebben door de beleidsvoerders er herhaaldelijk op te wijzen dat veel reaffectaties het gevolg waren van een minimumverlies aan lesuren: ongeveer 5% gemiddeld. Mijn voorstel was om de eerste 5% aan verlies niet onmiddellijk ook effectief te laten worden maar bijvoorbeeld een jaar uitstel te geven. Vaak bleek immers dat dit verlies (dat het gevolg was van een minder aantal leerlingen) met het volgende schooljaar weer ongedaan kon worden gemaakt. Op die manier zou een onzinnige stoelendans wellicht vermeden worden. <br />Dit voorstel werd in Brussel weggelachen nog voor het de onderhandelingstafel kon bereiken. <br />Intussen is het lachen velen vergaan, nu de reaffectatiecommissie met een nieuw elan maatregelen neemt waarbij op àlle onderwijsniveaus overtallige leraren zowat gelijk waar worden gereaffecteerd en dus ook het leerplichtonderwijs aan den lijve ondervindt wat wij in het deeltijds kunstonderwijs al drie decennia lang moeten trotseren. Dat brengt mij uiteraard geen leedvermaak, veeleer stemt het mij treurig. De pest rukt op in plaats van uit te doven. <br />Ik kan slechts hopen dat de onderwijswereld - en ja, ook de vakbond - nu eensgezind deze aberratie van een slecht decreet aan de kaak stelt en een betere regeling voor dit uiterst delicate probleem (met veel menselijke drama’s) eist! Misschien toch nog eens aan dat 5% idee denken?<br /><br /></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-17657214665309558122021-03-05T16:24:00.005+01:002021-03-05T16:52:26.005+01:00Bijlage 2: lezersbrief aan De Standaard<p>Aansluitend op de getuigenissen van enkele artiesten over hun ervaringen met kunstonderwijs en kunst in het onderwijs in het algemeen, had ik graag het volgende willen toevoegen. <br />Nu er in coronatijden van iedereen creatieve oplossingen worden verwacht, is ook wat de plaats van kunst in het (secundair) onderwijs betreft een heroriëntering zeker niet ongepast. De laatste woorden van Clara Cleymans in het artikel zijn daarbij m.i. van groot belang: “de invloed van kunstonderwijs rijkt verder dan kunst alleen”. <br />Ik zou deze stelling nog willen aanscherpen. Kunst in het onderwijs dient niet (enkel) tot het aanleren van kunstzinnige vaardigheden maar (ook) tot het aanleren van vaardigheden die vooral door het actieve contact met kunst bij uitstek kunnen verworven worden. Ik ga hier de in menige studie aangetoonde voorbeelden niet herhalen, maar men kan er niet omheen dat een dergelijke leerwinst, ook bij het verwerven van cognitieve vaardigheden, wel degelijk bestaat. <br />Een voorwaarde is wel dat de inhoud (i.c. het leerplan) van de kunstzinnige vakken in het leerplichtonderwijs op dit inzicht is afgestemd. <br />Men zou daarvoor ondermeer een beroep kunnen doen op de leerplannen van het deeltijds kunstonderwijs die met het niveaudecreet dko van 2018 werden herschreven. Bepaalde aspecten in deze leerplannen appelleren aan dit “leren van de kunst”. Zij staan in directe verbinding met andere leerdomeinen en bewijzen op die manier dat je via kunst op een bijzondere en efficiënte manier cognitieve en sociale vaardigheden kunt aanbrengen. <br />Van de overheid heeft het deeltijds kunstonderwijs, als volwaardige onderwijsvorm, de opdracht meegekregen “complementair aan het leerplichtonderwijs” te zijn. Mochten de inzichten die uit deze leerplannen blijken een bijdrage kunnen leveren aan de argumentatie omtrent de waarde van kunstvakken in het secundair onderwijs, dan zou alvast deze opdracht als geslaagd mogen worden beschouwd. <br /><br /></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-51330647314947719122021-03-02T10:25:00.002+01:002021-03-02T10:25:32.809+01:00Bijlage 1: lezersbrief in De Morgen (2/3/2021)<p> Veeleer dan de vloek van de vaste benoeming uit te drijven, hebben koepels en vakbonden er voor gekozen om er nog sneller werk van te maken, in ruil voor een snellere ontslagprocedure. Ik ben niet de enige die er al jaren voor pleit om alternatieve wijzen van werkzekerheid en, vooral, van kwaliteitsgarantie in het onderwijs aan te bieden. Zoals in een artikel terzake (DM 25/2) terecht wordt opgemerkt is het grote probleem bij vaste benoemingen immers de reaffectatie. Overtallige, maar vastbenoemde, leraars die elders uren van tijdelijken moeten innemen, ook al zijn zij vaak niet gespecialiseerd in de toegewezen vakken. Van kwaliteitsgarantie gesproken!<br />Bovendien wordt, in hetzelfde artikel, alweer terecht gewezen op het feit dat de directie niet al na één jaar kan weten of een leerkracht voldoet aan de verwachtingen. Men moet de mens ook tijd gunnen. In mijn tijd als directeur rekende ik op vijf (5!) jaar vooraleer een leraar zich het pedagogisch project van de school had eigen gemaakt. Ik heb dan ook al meermaals geopperd om met (hernieuwbare) contracten of mandaten van minstens vijf jaar (ja, ook voor directeurs) te werken in plaats van de huidige systemen van TADD en benoemingen. Met als compensatie een betere verloning. Dat maakt pas een volwaardig HR beleid in scholen mogelijk. <br />In deze tijden waar men het voortdurend heeft over kantelmomenten en nieuwe realiteiten was een afschaffing van het reaffectatiesysteem beter geweest dan deze halfslachtige hervorming van de vaste benoeming!<br /><br /></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-87081843761934627422021-02-01T11:07:00.001+01:002021-02-01T11:07:10.285+01:00De integrale tekst<p> Wie de integrale tekst wil ontvangen op pdf: gelieve mij een e-mail te sturen.<br /></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-56924786278582822582021-01-29T15:07:00.000+01:002021-01-29T15:07:03.437+01:00Een nieuw model en epiloog<p> (Opgelet! Deze post maakt deel uit van een lopende tekst. De voorgaande delen vind je hieronder of in het archief.)</p><p>
</p><p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Het ontwerp voor een nieuw model – dat ik hieronder zal beschrijven –
vormde eigenlijk de aanzet voor deze blog, en bestond dus vòòr alle voorgaande teksten. Dit ontwerp is
samengesteld op basis van inzichten en ideeën die niet alleen van mij afkomstig
zijn, en ik geef dan ook alle eer aan degenen die in het onderstaande (delen
van) hun meningen en/of realisaties herkennen. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Hoe dan ook, het “tegen de academie” impliceert wat mij betreft een
“voor iets anders”. Ziehier het andere. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">De centrale idee is dat het bestaande, vaste platform (het gebouw)
van de Stupa (Studio for possible art, zie “Een nieuwe naam”) opgesplitst wordt
in ‘mobiele satellieten’ - ik zou ze “studiolo’s” willen noemen. </span><span lang="NL" style="font-family: Helvetica; mso-bidi-font-family: Helvetica; mso-fareast-font-family: Helvetica;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Deze mobiele eenheden bestaan uit volledig uitgeruste werkplekken,
container-ateliers, busjes, caravans, bouwketen of andere modules die zich
gedurende korte of langere tijd vanuit het vaste platform verplaatsen naar de
doelgroepen toe. Als wagenspelen in de Middeleeuwen!</span><span lang="NL" style="font-family: Helvetica; mso-bidi-font-family: Helvetica; mso-fareast-font-family: Helvetica;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Standplaatsen kunnen straten en pleinen in steden zijn, maar ook
plekken in de buurt van scholen, musea, culturele centra of een mooie stek in
de natuur. </span><span lang="NL" style="font-family: Helvetica; mso-bidi-font-family: Helvetica; mso-fareast-font-family: Helvetica;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Deze tijdelijke werkplekken verwijzen op termijn naar het vast
platform waar zij die dat willen hun activiteiten kunnen verfijnen en
uitdiepen. </span><span lang="NL" style="font-family: Helvetica; mso-bidi-font-family: Helvetica; mso-fareast-font-family: Helvetica;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">De meerwaarde van het vaste platform is de ruimer gestoffeerde
omkadering, technisch zowel als informatief (bibliotheek, lezingen, …)</span><span lang="NL" style="font-family: Helvetica; mso-bidi-font-family: Helvetica; mso-fareast-font-family: Helvetica;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Door de aard van hun structuur (containers, busjes, …) zijn de
studiolo’s slechts voor een beperkte groep (c.q. ‘bubbel’) toegankelijk. Maar
door hen gedurende langere tijdsblokken open te houden kunnen er meer personen
terecht. Er is geen specifieke leeftijdsgroep vooropgesteld. Iedereen die dat
wil kan er terecht. De toegang is gratis. Pas bij registratie in het vaste
platform kan een bijdrage overwogen worden. Dat geld mag dan niet dienen om
doorgesluisd te worden naar de bodemloze put van de overheidsbegroting maar om
de studiolo’s in de wijken te financieren. </span><span lang="NL" style="font-family: Helvetica; mso-bidi-font-family: Helvetica; mso-fareast-font-family: Helvetica;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Ook het vaste platform hanteert ruime openingsuren, zodat de
circulatie van aanwezige personen ‘verdund’ wordt. Het academiegebouw zal een
soort van trefpunt worden, met veel over en weer geloop, een forum. Informele
en occasionele bezoekjes worden afgewisseld met intensievere periodes van
doorgedreven studie of werk. </span><span lang="NL" style="font-family: Helvetica; mso-bidi-font-family: Helvetica; mso-fareast-font-family: Helvetica;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Leraren functioneren in dit systeem als “artists in residence” die
één of meer studiolo’s beheren. Zij wisselen af met degenen die in het vast
platform fungeren als ‘coaches’. </span><span lang="NL" style="font-family: Helvetica; mso-bidi-font-family: Helvetica; mso-fareast-font-family: Helvetica;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Dit systeem maakt uitgebreid gebruik van gastdocenten die niet tot
het vaste gesubsidieerde personeel behoren en die ook “eigenaars” kunnen zijn
van de studiolo’s. </span><span lang="NL" style="font-family: Helvetica; mso-bidi-font-family: Helvetica; mso-fareast-font-family: Helvetica;"></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Het systeem van mobiele werkplekken wordt door diverse private
organisaties immers al vaker toegepast. Het grote verschil is hier het feit dat
zij in dit systeem contractuele ‘satellieten’ zijn die naar een grotere
structuur verwijzen en de middelen om dit te realiseren structureel en groter
zijn. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica; mso-bidi-font-family: Helvetica; mso-fareast-font-family: Helvetica;">Hoe
dit alles gaat betaald worden? Ik heb hierboven al aangegeven dat inschrijvingsgelden
moeten dienen om studiolo’s mee te helpen financieren. Los daarvan moet het
huidige subsidiëringssysteem grondig herdacht worden. Ik heb daar zo mijn
ideeën over maar die zijn te technisch om hier in detail doorgenomen te worden.
</span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica; mso-bidi-font-family: Helvetica; mso-fareast-font-family: Helvetica;">Er
dient in elk geval een structurele basisfinanciering te (blijven) bestaan, maar
ik suggereer daarbovenop ook een systeem van supplementen.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Die supplementen zouden rekening moeten houden met het realiseren
van een aantal sociale en culturele doelstellingen. Men zou bv. kunnen nagaan
in hoeverre het publiek dat op deze wijze bereikt wordt overeenstemt met de
sociale doorsnede van een stad of gemeente. Het kan een nieuwe en zinvolle taak
zijn voor onderwijsambtenaren die op grond van de demografische gegevens
waarover de overheid beschikt in staat moeten zijn een dergelijke vergelijking
te maken. Diversiteit wordt op die manier beloond. Indien de doelstellingen
gedurende x-aantal opeenvolgende jaren niet worden bereikt, kan het supplement
worden verminderd. Een consequent elitaire instelling wordt aldus
gesanctioneerd. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica; mso-bidi-font-family: Helvetica; mso-fareast-font-family: Helvetica;"> </span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica; mso-bidi-font-family: Helvetica; mso-fareast-font-family: Helvetica;">Epiloog</span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica; mso-bidi-font-family: Helvetica; mso-fareast-font-family: Helvetica;">Mijn
tijd is gepasseerd. De ideeën die ik hier naar voren heb gebracht, heb ik zelf
niet kunnen realiseren of door de hogere overheden zelfs maar in overweging kunnen
laten nemen. Het bewijst de relativiteit van posities.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica; mso-bidi-font-family: Helvetica; mso-fareast-font-family: Helvetica;">Deze
bladzijden gooi ik dan ook als een bericht in een fles in de gigantische
digitale oceaan, in de hoop dat ze ergens aanspoelt. Ik zou de ontvanger
dankbaar zijn mocht die mij laten weten of er iets mee kan gedaan worden. Voor
het overige hoor ik graag uw commentaren.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica; mso-bidi-font-family: Helvetica; mso-fareast-font-family: Helvetica;"> </span></p>
<p><style>@font-face
{font-family:Helvetica;
panose-1:0 0 0 0 0 0 0 0 0 0;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1342208091 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}@font-face
{font-family:"Arial Unicode MS";
panose-1:2 11 6 4 2 2 2 2 2 4;
mso-font-charset:128;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-134238209 -371195905 63 0 4129279 0;}@font-face
{font-family:"Helvetica Neue";
panose-1:2 0 5 3 0 0 0 2 0 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-452984065 1342208475 16 0 1 0;}@font-face
{font-family:"\@Arial Unicode MS";
panose-1:2 11 6 4 2 2 2 2 2 4;
mso-font-charset:128;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-134238209 -371195905 63 0 4129279 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-parent:"";
margin-top:8.0pt;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Helvetica Neue";
mso-fareast-font-family:"Arial Unicode MS";
mso-bidi-font-family:"Arial Unicode MS";
color:black;
border:none;
mso-style-textoutline-type:none;
mso-style-textoutline-outlinestyle-dpiwidth:0pt;
mso-style-textoutline-outlinestyle-linecap:flat;
mso-style-textoutline-outlinestyle-join:bevel;
mso-style-textoutline-outlinestyle-pctmiterlimit:0%;
mso-style-textoutline-outlinestyle-dash:solid;
mso-style-textoutline-outlinestyle-align:center;
mso-style-textoutline-outlinestyle-compound:simple;
mso-ansi-language:NL;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:10.0pt;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
mso-fareast-font-family:"Arial Unicode MS";
border:none;}.MsoPapDefault
{mso-style-type:export-only;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-35610908315223605922021-01-29T12:35:00.001+01:002021-01-29T12:35:33.886+01:00Een nieuwe samen-leving<p><i>(Opgelet! Deze post maakt deel uit van een lopende tekst. De voorgaande delen vind je hieronder of in het archief.) </i></p><p><i>
</i></p><p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">De huidige pandemie heeft lang genoeg geduurd om ons een nieuwe kijk
te geven op wat de moderne samenleving, het samen-leven, voortaan zal zijn. Het
lijkt bijna onwaarschijnlijk dat we nog met duizenden, ja tienduizenden op een
beperkte oppervlakte zullen staan juichen, roepen of dansen; dat we ons zonder
al te veel weerstand in metrostellen of treinwagons zullen laten persen of ons
in overvolle straten een weg zullen banen. Het idee van “met veel bijeen” lijkt
iets van voorbije tijden te zijn. De maatschappij is minder een samen-leving
geworden.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Wie plannen maakt voor de toekomst moet daarmee rekening houden. “Bubbels”
zijn een nieuwe sociale categorie geworden. Het lijkt me een ongelooflijke
uitdaging om de enorme stadions, de immense theaters, de steeds grotere
festivalweiden aan dit bubbelgegeven aan te passen. Dat mondkapjes een blijver
zijn, dat staat vast (we zullen niet langer lacherig doen over de Aziatische
toeristen die ook in onze straten met mondkapjes rondliepen). Maar met
twintigduizend op mekaar gepakt in een (half) gesloten ruimte zal zo’n stukje stof
niet volstaan om een gevoel van onveiligheid weg te nemen. Toch niet de
eerstkomende jaren. </span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Tijdens de verschillende lockdowns (harde, zachte,…) is gebleken dat
mensenstromen en communicatie anders dienen georganiseerd te worden. We hebben
het “geluk” om over digitale manieren te beschikken om te communiceren (ik
behoor tot een generatie die decennia geleden dacht dat een “videofoon”
science-fiction was!) waardoor ook het verkeer tussen mensen, letterlijk, kan
worden teruggedrongen. Niet geëlimineerd, want naast “essentiële verplaatsingen”
kwamen er ook nieuwe verkeersstromen op gang, zoals de huis-aan-huis
bestellingen en pakjesdiensten. Omdat we niet langer <i style="mso-bidi-font-style: normal;">en masse</i> naar de berg toe kunnen gaan, komt de berg (in stukken en
brokjes) naar ons toe.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Nog vòòr dit alles realiteit werd, en realiteit zal blijven, speelde
ik al met de idee van een onderwijs dat zich niet langer in de leerkazernes
zoals ze er nu uitzien zou afspelen. Zeker in het geval van het (deeltijds)
kunstonderwijs. Ik sprak daar al over in een vorige post. Ik werd geboeid door
de experimenten van kunstenaars als Joseph Beuys, Robert Filliou, Anton Vidokle
en Thomas Hirschhorn.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Over Beuys, Filliou en Vidokle heb ik het uitgebreid in mijn boek “Over
het leren van de kunst”. Hirschhorn wil ik hier even apart belichten.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Met zijn verschillende “Monumenten”<a href="#_ftn1" name="_ftnref1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="NL" style="color: black; font-family: Helvetica; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: NL; mso-bidi-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-fareast-language: NL; mso-style-textoutline-outlinestyle-align: center; mso-style-textoutline-outlinestyle-compound: simple; mso-style-textoutline-outlinestyle-dash: solid; mso-style-textoutline-outlinestyle-dpiwidth: 0pt; mso-style-textoutline-outlinestyle-join: bevel; mso-style-textoutline-outlinestyle-linecap: flat; mso-style-textoutline-outlinestyle-pctmiterlimit: 0%; mso-style-textoutline-type: none;">[1]</span></span></span></span></a>
richtte hij in probleemwijken en achtergestelde gebieden openbare studieruimtes
op, in mekaar geknutseld, getimmerd en geplakt in samenwerking de plaatselijke
bevolking en ook samen met hen onderhouden. Hij benadrukte daarbij dat het niet
als een sociaal project was bedoeld maar als een artistieke interventie. Zo
schrijft hij in verband met het “Monument voor Bataille”: “als artiest ben ik
niet hier om jou te helpen. Ik wil je niet helpen, noch vraag ik je hoe ik je
zou kunnen helpen. Als artiest vraag je ik integendeel ‘kan jij mij helpen? Wil
je me helpen om dit kunstwerk te realiseren?’ Ik denk dat dit werd begrepen en
aanvaard door de bewoners. Ze accepteerden dat ik daar was om een kunstwerk te
maken samen met hen.(…) Ik wilde hoop brengen, niet in de vorm van een droom of
een vlucht maar in de vorm van actie, van handelen met en door kunst”.<a href="#_ftn2" name="_ftnref2" style="mso-footnote-id: ftn2;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="NL" style="color: black; font-family: Helvetica; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: NL; mso-bidi-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-fareast-language: NL; mso-style-textoutline-outlinestyle-align: center; mso-style-textoutline-outlinestyle-compound: simple; mso-style-textoutline-outlinestyle-dash: solid; mso-style-textoutline-outlinestyle-dpiwidth: 0pt; mso-style-textoutline-outlinestyle-join: bevel; mso-style-textoutline-outlinestyle-linecap: flat; mso-style-textoutline-outlinestyle-pctmiterlimit: 0%; mso-style-textoutline-type: none;">[2]</span></span></span></span></a></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Er is op verschillende wijzen en op verschillende ogenblikken door
kunstenaars geprobeerd om het elitaire en kapitalistische aspect van kunst en kunstwerken
te doorbreken en naar bredere lagen van de bevolking toe te brengen. Daar zijn
in de kunstgeschiedenis en de actuele kunst voldoende voorbeelden van. Is dat
ook het geval met het kunstonderwijs?</span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Ik moet hier bekennen onvoldoende van af te weten van eventuele
voorbeelden uit het verleden (informatie in dat verband is dan ook steeds
welkom). Ik weet alleen dat er emanciperende acties werden ondernomen,
bijvoorbeeld door vrouwen toe te laten in de kunstopleiding (de Académie Julian
in 1868).</span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Maar vandaag de dag worden er bij ons, in steden als Gent en Oostende,
door samenwerkingen tussen voltijds onderwijs en dko-academies initiatieven op
poten gesteld die in de rafelranden van de stad kunstonderwijs aanbieden. In
Gent heel recent zelfs over netten en studiedomeinen heen! De uitdaging bestaat
er nu in om een model te ontwikkelen dat een bredere toepassing mogelijk maakt
waarin tegelijk rekening wordt gehouden met de nieuwe samen-levingsomstandigheden
die zich ook post-corona zullen blijken te bestendigen.</span></p>
<div style="mso-element: footnote-list;"><br clear="all" />
<hr align="left" size="1" width="33%" />
<div id="ftn1" style="mso-element: footnote;">
<p class="MsoFootnoteText"><a href="#_ftnref1" name="_ftn1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="NL"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="NL" style="color: black; font-family: "Helvetica Neue"; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: NL; mso-bidi-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-fareast-language: NL; mso-style-textoutline-outlinestyle-align: center; mso-style-textoutline-outlinestyle-compound: simple; mso-style-textoutline-outlinestyle-dash: solid; mso-style-textoutline-outlinestyle-dpiwidth: 0pt; mso-style-textoutline-outlinestyle-join: bevel; mso-style-textoutline-outlinestyle-linecap: flat; mso-style-textoutline-outlinestyle-pctmiterlimit: 0%; mso-style-textoutline-type: none;">[1]</span></span></span></span></span></a><span lang="NL"> “Monument voor Spinoza” (Amsterdam 1999), “Gilles Deleuze” (Avignon
2000), “Georges Bataille” (Kassel 2002) en “Gramsci” (New York 2013)</span></p>
</div>
<div id="ftn2" style="mso-element: footnote;">
<p class="MsoFootnoteText"><a href="#_ftnref2" name="_ftn2" style="mso-footnote-id: ftn2;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="NL"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="NL" style="color: black; font-family: "Helvetica Neue"; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: NL; mso-bidi-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: "Arial Unicode MS"; mso-fareast-language: NL; mso-style-textoutline-outlinestyle-align: center; mso-style-textoutline-outlinestyle-compound: simple; mso-style-textoutline-outlinestyle-dash: solid; mso-style-textoutline-outlinestyle-dpiwidth: 0pt; mso-style-textoutline-outlinestyle-join: bevel; mso-style-textoutline-outlinestyle-linecap: flat; mso-style-textoutline-outlinestyle-pctmiterlimit: 0%; mso-style-textoutline-type: none;">[2]</span></span></span></span></span></a><span lang="NL"> “Preparations for the Bataille Monument in Paris and in Kassel”,
www.thomashirschhorn.com</span></p>
</div>
</div>
<p><i><style>@font-face
{font-family:Helvetica;
panose-1:0 0 0 0 0 0 0 0 0 0;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1342208091 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:"Arial Unicode MS";
panose-1:2 11 6 4 2 2 2 2 2 4;
mso-font-charset:128;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-134238209 -371195905 63 0 4129279 0;}@font-face
{font-family:"Helvetica Neue";
panose-1:2 0 5 3 0 0 0 2 0 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-452984065 1342208475 16 0 1 0;}@font-face
{font-family:"\@Arial Unicode MS";
panose-1:2 11 6 4 2 2 2 2 2 4;
mso-font-charset:128;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-134238209 -371195905 63 0 4129279 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-parent:"";
margin-top:8.0pt;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Helvetica Neue";
mso-fareast-font-family:"Arial Unicode MS";
mso-bidi-font-family:"Arial Unicode MS";
color:black;
border:none;
mso-style-textoutline-type:none;
mso-style-textoutline-outlinestyle-dpiwidth:0pt;
mso-style-textoutline-outlinestyle-linecap:flat;
mso-style-textoutline-outlinestyle-join:bevel;
mso-style-textoutline-outlinestyle-pctmiterlimit:0%;
mso-style-textoutline-outlinestyle-dash:solid;
mso-style-textoutline-outlinestyle-align:center;
mso-style-textoutline-outlinestyle-compound:simple;
mso-ansi-language:NL;}p.MsoFootnoteText, li.MsoFootnoteText, div.MsoFootnoteText
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-link:"Voetnoottekst Char";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Helvetica Neue";
mso-fareast-font-family:"Arial Unicode MS";
mso-bidi-font-family:"Arial Unicode MS";
color:black;
border:none;
mso-style-textoutline-type:none;
mso-style-textoutline-outlinestyle-dpiwidth:0pt;
mso-style-textoutline-outlinestyle-linecap:flat;
mso-style-textoutline-outlinestyle-join:bevel;
mso-style-textoutline-outlinestyle-pctmiterlimit:0%;
mso-style-textoutline-outlinestyle-dash:solid;
mso-style-textoutline-outlinestyle-align:center;
mso-style-textoutline-outlinestyle-compound:simple;
mso-ansi-language:NL;}span.MsoFootnoteReference
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
vertical-align:super;}span.VoetnoottekstChar
{mso-style-name:"Voetnoottekst Char";
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-unhide:no;
mso-style-locked:yes;
mso-style-link:Voetnoottekst;
font-family:"Helvetica Neue";
mso-ascii-font-family:"Helvetica Neue";
mso-hansi-font-family:"Helvetica Neue";
mso-bidi-font-family:"Arial Unicode MS";
color:black;
mso-style-textoutline-type:none;
mso-style-textoutline-outlinestyle-dpiwidth:0pt;
mso-style-textoutline-outlinestyle-linecap:flat;
mso-style-textoutline-outlinestyle-join:bevel;
mso-style-textoutline-outlinestyle-pctmiterlimit:0%;
mso-style-textoutline-outlinestyle-dash:solid;
mso-style-textoutline-outlinestyle-align:center;
mso-style-textoutline-outlinestyle-compound:simple;
mso-ansi-language:NL;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:10.0pt;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
mso-fareast-font-family:"Arial Unicode MS";
border:none;}.MsoPapDefault
{mso-style-type:export-only;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style> <br /></i></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-64798860564941078752021-01-28T16:47:00.000+01:002021-01-28T16:49:39.632+01:00Een nieuwe naam<p><i>(Opgelet, deze post maakt deel uit van een lopende tekst. De voorgaande delen vind je hieronder of in het archief.) </i></p><p><i>
</i></p><p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">De tijd is
gekomen om een poging te wagen een alternatief te vinden voor de benaming
“academie”.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">In 2013 muntte de
Vlaamse filosofe Ann Meskens in het zeer lezenswaardige verslag van haar jaar
als “writer-in-residence” in de Amsterdamse Rietveldacademie<a href="#_ftn1" name="_ftnref1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span lang="NL" style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: NL; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[1]</span></span></span></span></a>
de term “werkplaats voor mogelijke kunst”. Als omschrijving voor wat een
academie is. Ik hou van die term. Maar ik zou er nog een kleine wijziging in
willen aanbrengen, in de context van wat ik in de vorige post als doelstelling
van “kunstonderwijs” omschreef (te weten: </span><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin;">het leren jezelf te positioneren in
een kunstzinnige context, als persoon en uiteindelijk als kunstenaar). Ik zou
willen spreken van “werkplaats voor mogelijke kunst<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">enaars</b>”.</span><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;"></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Nauwkeuriger kan de
omschrijving niet zijn. Nauwkeurig, omdat er precies wordt weergegeven wat de
realiteit van zo’n instituut is: het is een “werkplaats”, en die werkplaats is
erop gericht om mogelijke kunstenaars kansen te geven zich in vaardigheden en
denken te ontwikkelen dankzij een diepgaand en actief bezig zijn met kunst. </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Een “werkplaats
voor mogelijke kunst” legt de nadruk op het mogelijke ontstaan van kunstwerken.
Dat is mij te resultaatgericht. Ook suggereert dit het overwegende belang van
het “maken”, de handenarbeid. </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Een werkplaats
voor mogelijke kunstenaars, dat is een “eu-topos”, geen utopie, maar “een
plaats waar het goed is te verblijven”. Om er te werken, inderdaad, maar dan
vooral aan de mogelijkheden die je hebt als mens en die je aangeboden krijgt
van anderen (leraars). Aan iets wat je mogelijks tot kunstenaar maakt terwijl
dat hoegenaamd geen vereiste is. Mooi vind ik dat!</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Ik stel dan ook
voor om onze academies tot “werkplaatsen voor mogelijke kunstenaars” om te
dopen. In het Engels zouden dat “studio’s for possible artists” worden, afgekort
“STU.P.A.”. En kijk, dat woord bestaat al: </span><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Een <b>stoepa</b> of <b>stupa</b> is een bouwwerk dat
de relieken van een boeddhistische heilige bevat”, aldus Wikipedia, dat daar
nog aan toevoegt: eenmaal ingewijd mag zo’n stupa nooit vernietigd worden (!).De
connotatie met een gewijde plek vind ik wel aantrekkelijk. Kunst heeft ook met
iets etherisch te maken, een soort spiritualiteit die on(be)grijpbaar is, maar
wel aanwezig. </span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Niet dat men er ooit zal toe overgaan om de benaming “academie” door
“stupa” te vervangen, maar ik wou maar aangeven dat er mogelijkheden zijn. En
sowieso vind ik “werkplaats voor mogelijke kunstenaars” op z’n minst een
mogelijke baseline.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;"> </span></p>
<div style="mso-element: footnote-list;"><br clear="all" />
<hr align="left" size="1" width="33%" />
<div id="ftn1" style="mso-element: footnote;">
<p class="MsoFootnoteText"><a href="#_ftnref1" name="_ftn1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[1]</span></span></span></span></a> <span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">“The making of” (Lemniscaat, Rotterdam,
2014)</span></p>
</div>
</div>
<p><i><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoFootnoteText, li.MsoFootnoteText, div.MsoFootnoteText
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-link:"Voetnoottekst Char";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}span.MsoFootnoteReference
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
vertical-align:super;}span.VoetnoottekstChar
{mso-style-name:"Voetnoottekst Char";
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-unhide:no;
mso-style-locked:yes;
mso-style-link:Voetnoottekst;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style> <br /></i></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-37834623468388687192021-01-28T14:08:00.000+01:002021-01-28T14:08:14.433+01:00Eens alles weg is, wat dan?<p><i>(Opgelet! Deze post maakt deel uit van een lopende tekst. De voorgaande delen vind je hieronder of in het archief.) </i></p><p><i>
</i></p><p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin;">De vraag is veeleer: moet er sowieso iets in de plaats komen? Wat
is de functie van kunst in het onderwijs? Waartoe dient kunstonderwijs?</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin;">In de reactionaire reflex worden kunstvakken in het voltijds
onderwijs steeds meer ondergeschikt gemaakt aan de cognitieve vakken.<a href="#_ftn1" name="_ftnref1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[1]</span></span></span></span></a>
Dat is natuurlijk een aberatie. Kunstvakken zijn noodzakelijk in het voltijds
onderwijs. Onze vriend Dewey vond hen zelfs belangrijker dan taal en wiskunde! Maar
hij had daar goede argumenten voor. Beter dan degene die we nu te horen
krijgen. Zonder hier verder op de “art as experience” theorie van Dewey in te
gaan<a href="#_ftn2" name="_ftnref2" style="mso-footnote-id: ftn2;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[2]</span></span></span></span></a>,
wil ik enkel deze waarheid-als-een-koe poneren: kunstvakken dienen niet om
kunst aan te leren, zij dienen om te leren door middel van kunst.<a href="#_ftn3" name="_ftnref3" style="mso-footnote-id: ftn3;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[3]</span></span></span></span></a></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin;">In het verlengde daarvan moeten we de functie van kunstonderwijs
ook zien als het leren jezelf te positioneren in een kunstzinnige context, als
persoon en uiteindelijk als kunstenaar. Veel meer dan een opleiding in
vaardigheden is kunstonderwijs een opleiding in “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Dasein</i>”, wat Gert Biesta noemt “het in het centrum van de wereld
staan zonder er het middelpunt van te willen zijn”.<a href="#_ftn4" name="_ftnref4" style="mso-footnote-id: ftn4;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[4]</span></span></span></span></a>
Het verwerven van vaardigheden, het leren van het ambacht<a href="#_ftn5" name="_ftnref5" style="mso-footnote-id: ftn5;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[5]</span></span></span></span></a>,
is enkel zinvol wanneer het dit streven dient en niet slechts aangeleerd wordt “<i>umsonst</i>”,
omdat het nu eenmaal in het curriculum staat.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin;">Nu we de vastgeroeste paradigma’s overboord hebben gegooid, dringt
er zich wel degelijk een alternatief op. </span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin;">Ik heb daar enkele ideeën rond. Zij hebben niet de pretentie een
sluitend antwoord te geven. Het zijn ideeën, sommige voor de hand liggend,
andere utopisch lijkend. Ik vernauw om praktische redenen mijn blik tot het
deeltijds kunstonderwijs. Omdat dit het terrein is waar ik de meeste ervaring
mee heb, maar ook omdat de nood tot hertekening daar volgens mij het grootst is. </span></p>
<div style="mso-element: footnote-list;"><br clear="all" />
<hr align="left" size="1" width="33%" />
<div id="ftn1" style="mso-element: footnote;">
<p class="MsoFootnoteText"><a href="#_ftnref1" name="_ftn1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[1]</span></span></span></span></a> <span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Zie de recente heisa rond de hervorming
van het secundair onderwijs.</span></p>
</div>
<div id="ftn2" style="mso-element: footnote;">
<p class="MsoFootnoteText"><a href="#_ftnref2" name="_ftn2" style="mso-footnote-id: ftn2;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[2]</span></span></span></span></a> <span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Lees daarover meer in “Over het leren van
de kunst” p. 32</span></p>
</div>
<div id="ftn3" style="mso-element: footnote;">
<p class="MsoFootnoteText"><a href="#_ftnref3" name="_ftn3" style="mso-footnote-id: ftn3;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[3]</span></span></span></span></a> <span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">En sta mij toe mij af te vragen of de
leraars kunstvakken dit zelf wel inzien!</span></p>
</div>
<div id="ftn4" style="mso-element: footnote;">
<p class="MsoFootnoteText"><a href="#_ftnref4" name="_ftn4" style="mso-footnote-id: ftn4;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[4]</span></span></span></span></a> <span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">In “Letting Art Teach” (Artez)</span></p>
</div>
<div id="ftn5" style="mso-element: footnote;">
<p class="MsoFootnoteText"><a href="#_ftnref5" name="_ftn5" style="mso-footnote-id: ftn5;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[5]</span></span></span></span></a> <span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Zie ook Richard Sennet </span></p>
</div>
</div>
<p><i><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoFootnoteText, li.MsoFootnoteText, div.MsoFootnoteText
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-link:"Voetnoottekst Char";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}span.MsoFootnoteReference
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
vertical-align:super;}span.VoetnoottekstChar
{mso-style-name:"Voetnoottekst Char";
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-unhide:no;
mso-style-locked:yes;
mso-style-link:Voetnoottekst;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style> <br /></i></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-77161693605464488272021-01-27T16:58:00.000+01:002021-01-27T17:27:50.258+01:00Weg met het schooljaar (zoals we het kennen), en snel!<p><i>(Opgelet! Deze post maakt deeluit van een lopende tekst. De voorgaande delen vind je hieronder of in het archief.) </i></p><p><i>
</i></p><p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica; mso-bidi-font-weight: bold;">Onder meer door de Corona-crisis en de
daarmee gepaard gaande schoolsluitingen en lesschorsingen (waardoor een vrees
op leerachterstand ontstaat) wordt er gekeken naar een herschikking van het
schooljaar. Nu gerespecteerde denktanks er hun aandacht op richten, krijgt het
debat ook in beleidskringen enige legitimiteit. Het moment is dus rijp voor een
paradigma-shift!</span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica; mso-bidi-font-weight: bold;">Ik pleit er al langer voor om, vooral wat
het deeltijds kunstonderwijs betreft, een totaal andere aanpak van het
schooljaar te voorzien. De meest in het oog springende maatregel zou daarbij
zijn:</span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><b><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Laat het dko-schooljaar flink uit de pas lopen ten opzichte van het
leerplicht-schooljaar!</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: Helvetica; mso-bidi-font-family: Helvetica; mso-fareast-font-family: Helvetica;"></span></b></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Dat betekent concreet:</span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Het schooljaar voor het deeltijds kunstonderwijs laten starten na de
kerstvakantie, dus begin januari en laten eindigen medio december.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Met voor 2021 dus eenmalige operatie die het huidige schooljaar met ongeveer 14
weken zou verlengen, wat het verlies aan lestijden als gevolg van de beperkende
coronamaatregelen zou kunnen compenseren.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">De vakantieperiodes in dit dko-jaar zouden gespreid zijn als volgt:</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;"><span lang="NL" style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">1
week vòòr de leerplicht-paasvakantie plus de paasvakantie (= 3 weken)</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;"><span lang="NL" style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">De maand
juni (= 4 weken) plus 2 weken vrij te bepalen in juli en/of augustus (de
huidige verplichting om minstens in 6 aaneensluitende weken te voorzien wordt
daarmee mogelijk gemaakt, maar het zou wenselijk zijn de twee “zomerweken” ook
op andere tijdstippen te kunnen programmeren). </span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;"><span lang="NL" style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">1
week vòòr de kerstvakantie plus de leerplicht-kerstvakantie (= 3 weken) <br /></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Een totaal van 40 weken lestijd en 12 weken vakantie, net zoals de
verhouding nu is.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">De voordelen zijn niet van de minste!:</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo2; text-indent: -18.0pt;"><span lang="NL" style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="NL" style="font-family: Helvetica; mso-bidi-font-family: Helvetica; mso-fareast-font-family: Helvetica;">In eerste
instantie vermijden we het absenteïsme dat voortvloeit uit de prioriteiten die
leerlingen (en hun ouders) geven aan studie en examens in de periode vlak vòòr Pasen
en de kerstvakantie.</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo2; text-indent: -18.0pt;"><span lang="NL" style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="NL" style="font-family: Helvetica; mso-bidi-font-family: Helvetica; mso-fareast-font-family: Helvetica;">Het wegvallen
van de krokus en de herfstvakantie komt tegemoet aan de veelgehoorde
verzuchting dat deze korte onderbrekingen vooral storend zijn voor het
creatieve proces.</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo2; text-indent: -18.0pt;"><span lang="NL" style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="NL" style="font-family: Helvetica; mso-bidi-font-family: Helvetica; mso-fareast-font-family: Helvetica;">De vraag is
daarentegen groot om tijdens de lange zomervakantie toch te voorzien in mogelijkheden
om naar de academie te komen. Een terechte vraag.</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo2; text-indent: -18.0pt;"><span lang="NL" style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">De
inschrijvingsperiode zou verschuiven van september naar december-januari. Het
betalen van inschrijvingsgeld kan dan eveneens gebeuren in december of januari,
wat voor velen financieel gunstiger is dan in de maand september (denk aan:
eindejaarspremies, bonussen, eventueel zelfs inschrijving als geschenkbon!)</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo2; text-indent: -18.0pt;"><span lang="NL" style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Studenten
van het hoger onderwijs, die vaak pas in oktober opduiken, kunnen probleemloos
aanhaken. </span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo2; text-indent: -18.0pt;"><span lang="NL" style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">De
specifieke eindejaarsactiviteiten van dko-academies zouden plaats kunnen vinden
begin december in plaats van eind juni, waardoor zij niet langer interfereren
met de examen- en proclamatieperiode van het leerplichtonderwijs. December is
bovendien in cultureel opzicht een gunstiger tijdstip (het cultuurseizoen is
dan op z’n hoogtepunt).</span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin-top: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo2; text-indent: -18.0pt;"><span lang="NL" style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Door
het feit dat de academies geen leerplichtonderwijs zijn, moet zo’n afwijking
van het leerplichtschooljaar wettelijk te regelen zijn.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Misschien meteen ook andere niet-leerplicht
onderwijsvormen (CVO’s) in het bad betrekken.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Wat met de leraren?, hoor ik de vakbonden al roepen. Wel, deze
mensen hebben gekozen voor een beroep waar ongebruikelijke werktijden legio
zijn (avond- en weekendwerk). Zij ervaren dat veeleer als een voordeel dan als
een nadeel. Ik kan me niet voorstellen dat een meerderheid onder hen niet zou
te vinden zijn voor (licht) afwijkende vakantieperiodes. Vooral een vrije maand
juni (eventueel gevolgd door de eerste twee weken van juli) zal op nogal wat
bijval kunnen rekenen.</span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;">Administratief technisch zie ik ook niet al te veel problemen, maar
dit is niet de plaats om daar verder op in te gaan. Belangrijkst lijkt mij om
in dat opzicht te vermelden dat dit alles geen geld hoeft te kosten aan de
overheid. Niet? </span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 19.65pt; margin-right: 0cm; margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-family: Helvetica;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p><i><style>@font-face
{font-family:Helvetica;
panose-1:0 0 0 0 0 0 0 0 0 0;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1342208091 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:Wingdings;
panose-1:5 0 0 0 0 0 0 0 0 0;
mso-font-charset:2;
mso-generic-font-family:decorative;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:0 268435456 0 0 -2147483648 0;}@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}@font-face
{font-family:"Arial Unicode MS";
panose-1:2 11 6 4 2 2 2 2 2 4;
mso-font-charset:128;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-134238209 -371195905 63 0 4129279 0;}@font-face
{font-family:"Helvetica Neue";
panose-1:2 0 5 3 0 0 0 2 0 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-452984065 1342208475 16 0 1 0;}@font-face
{font-family:"\@Arial Unicode MS";
panose-1:2 11 6 4 2 2 2 2 2 4;
mso-font-charset:128;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-134238209 -371195905 63 0 4129279 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-parent:"";
margin-top:8.0pt;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Helvetica Neue";
mso-fareast-font-family:"Arial Unicode MS";
mso-bidi-font-family:"Arial Unicode MS";
color:black;
border:none;
mso-style-textoutline-type:none;
mso-style-textoutline-outlinestyle-dpiwidth:0pt;
mso-style-textoutline-outlinestyle-linecap:flat;
mso-style-textoutline-outlinestyle-join:bevel;
mso-style-textoutline-outlinestyle-pctmiterlimit:0%;
mso-style-textoutline-outlinestyle-dash:solid;
mso-style-textoutline-outlinestyle-align:center;
mso-style-textoutline-outlinestyle-compound:simple;
mso-ansi-language:NL;}p.MsoListParagraph, li.MsoListParagraph, div.MsoListParagraph
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
margin-top:8.0pt;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
margin-bottom:.0001pt;
mso-add-space:auto;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Helvetica Neue";
mso-fareast-font-family:"Arial Unicode MS";
mso-bidi-font-family:"Arial Unicode MS";
color:black;
border:none;
mso-style-textoutline-type:none;
mso-style-textoutline-outlinestyle-dpiwidth:0pt;
mso-style-textoutline-outlinestyle-linecap:flat;
mso-style-textoutline-outlinestyle-join:bevel;
mso-style-textoutline-outlinestyle-pctmiterlimit:0%;
mso-style-textoutline-outlinestyle-dash:solid;
mso-style-textoutline-outlinestyle-align:center;
mso-style-textoutline-outlinestyle-compound:simple;
mso-ansi-language:NL;}p.MsoListParagraphCxSpFirst, li.MsoListParagraphCxSpFirst, div.MsoListParagraphCxSpFirst
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:8.0pt;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
margin-bottom:.0001pt;
mso-add-space:auto;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Helvetica Neue";
mso-fareast-font-family:"Arial Unicode MS";
mso-bidi-font-family:"Arial Unicode MS";
color:black;
border:none;
mso-style-textoutline-type:none;
mso-style-textoutline-outlinestyle-dpiwidth:0pt;
mso-style-textoutline-outlinestyle-linecap:flat;
mso-style-textoutline-outlinestyle-join:bevel;
mso-style-textoutline-outlinestyle-pctmiterlimit:0%;
mso-style-textoutline-outlinestyle-dash:solid;
mso-style-textoutline-outlinestyle-align:center;
mso-style-textoutline-outlinestyle-compound:simple;
mso-ansi-language:NL;}p.MsoListParagraphCxSpMiddle, li.MsoListParagraphCxSpMiddle, div.MsoListParagraphCxSpMiddle
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
margin-bottom:.0001pt;
mso-add-space:auto;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Helvetica Neue";
mso-fareast-font-family:"Arial Unicode MS";
mso-bidi-font-family:"Arial Unicode MS";
color:black;
border:none;
mso-style-textoutline-type:none;
mso-style-textoutline-outlinestyle-dpiwidth:0pt;
mso-style-textoutline-outlinestyle-linecap:flat;
mso-style-textoutline-outlinestyle-join:bevel;
mso-style-textoutline-outlinestyle-pctmiterlimit:0%;
mso-style-textoutline-outlinestyle-dash:solid;
mso-style-textoutline-outlinestyle-align:center;
mso-style-textoutline-outlinestyle-compound:simple;
mso-ansi-language:NL;}p.MsoListParagraphCxSpLast, li.MsoListParagraphCxSpLast, div.MsoListParagraphCxSpLast
{mso-style-priority:34;
mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-type:export-only;
margin-top:0cm;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:36.0pt;
margin-bottom:.0001pt;
mso-add-space:auto;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Helvetica Neue";
mso-fareast-font-family:"Arial Unicode MS";
mso-bidi-font-family:"Arial Unicode MS";
color:black;
border:none;
mso-style-textoutline-type:none;
mso-style-textoutline-outlinestyle-dpiwidth:0pt;
mso-style-textoutline-outlinestyle-linecap:flat;
mso-style-textoutline-outlinestyle-join:bevel;
mso-style-textoutline-outlinestyle-pctmiterlimit:0%;
mso-style-textoutline-outlinestyle-dash:solid;
mso-style-textoutline-outlinestyle-align:center;
mso-style-textoutline-outlinestyle-compound:simple;
mso-ansi-language:NL;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:10.0pt;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
mso-fareast-font-family:"Arial Unicode MS";
border:none;}.MsoPapDefault
{mso-style-type:export-only;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}ol
{margin-bottom:0cm;}ul
{margin-bottom:0cm;}</style> <br /></i></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-36983339668821971192021-01-27T12:16:00.001+01:002021-01-27T12:16:58.739+01:00Weg met de directeur<p><i>(Opgelet! Deze post maakt deel uit van een lopende tekst. De voorgaande delen vind je hieronder of in het archief.) </i></p><p><i>
</i></p><p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Wat heeft
onderwijs toch met archaïsche hiërarchie? Terwijl in zowat alle
maatschappelijke sectoren horizontale en bottum-up beslissingsvormen gehanteerd
worden en het nut van gedeelde expertise en verantwoordelijk bewezen is, blijft
men in de onderwijswereld halsstarrig vasthouden aan het sacrosante ambt van “schooldirecteur”.
</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Ikzelf ben dertig
jaar lang schooldirecteur geweest. Ik weet waarover ik spreek. De job heeft mij
fysiek maar vooral mentaal gesloopt.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Dertig jaar heb
ik geleefd onder de terreur van één, voortdurend latent gevaar: verantwoordelijkheid.
Niet zomaar verantwoordelijkheid maar éindverantwoordelijkheid.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Eindverantwoordelijkheid
betekent het besef dat, wat er ook gebeurt, paraplu’s zullen opgestoken worden
en al de regen op jouw hoofd zal terechtkomen. Voor eindverantwoordelijkheid
kan je je niet verzekeren. In het huidige systeem van rechtspositie en statuten
valt ze niet te delen. Concreet betekent dat, hoezeer je intern ook probeert om
een meer horizontale beslissingsstrategie te organiseren, alleen jouw
handtekening telt en jij, als directeur sowieso geacht wordt de gevolgen van
die beslissingen te kunnen verantwoorden. </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Zelfs gevolgen
van beslissingen die anderen (“ondergeschikten”, het woord!), ver van jouw
gezichtsveld hebben genomen, komen uiteindelijk in de mand van de directeur
terecht. Dat hoort bij de job, zegt men dan. Die gevolgen zijn niet altijd
negatief. In eenzelfde redenering kan de directeur dan ook pluimen op zijn hoed
steken die hij niet zelf verdiend heeft. Dat zal zeker gebeuren, maar het
blijft onrechtvaardig, in dat geval naar degene toe die de pluimen wél had
verdiend.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Zolang het
systeem van “de directeur = één persoon” bestaat, zal een gedeelde
eindverantwoordelijkheid onmogelijk zijn. Het directeurschap moet dus
losgeweekt worden van het individu. Zelfs in situaties waar horizontale
beslissingsniveaus worden gehanteerd, blijft nu nog te vaak een “algemeen
directeur” als laatste aan zet. Zogenaamd meer democratische, bottom-up
gestuurde organisatievormen worden in realiteit topzwaar.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Een minder voor
de hand liggende, maar zeer reële reden om voor de decentralisatie van het
directeursambt te pleiten, is de maatschappelijke degradatie die het
schoolhoofd momenteel meemaakt. Naast drager van de eindverantwoordelijkheid – wat
een professioneel aspect is – blijkt de directeur steeds meer gewoon de kop van
Jut. De mondigheid bij personeel, leerlingen en ouders is in die mate
toegenomen dat ordinaire scheldpartijen in de richting van de directeur geen
zeldzaamheid meer zijn. Het hoeft niet gezegd dat de ontwikkeling van de
sociale media hier in grote mate hebben toe bijgedragen. </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Het belangrijkste
argument tot verandering blijft natuurlijk de wijsheid dat “twee meer weten dan
één”. Gedeelde expertise is de dag van vandaag een conditio sine qua non. De
directeur kan zich nu weliswaar deskundig laten adviseren en zelfs assisteren,
er blijft een zekere vrijblijvendheid aan dat advies zolang ook de
verantwoordelijk die ermee gepaard gaat niet mee wordt opgenomen. Enkel dan kan
het advies ook niet langer zomaar genegeerd worden. Enkel dan maakt het advies
wezenlijk deel uit van de finale beslissing.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">De waarlijk
vernieuwende school moet er dan ook naar streven dat volwaardige en statutair
welomschreven directiecomités in de regelgeving worden opgenomen (en ook als
dusdanig worden geremunereerd). </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p><i><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style> <br /></i></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-32068662783402075092021-01-26T15:05:00.001+01:002021-01-26T15:50:11.762+01:00Weg met het gebouw<p><i>(Opgelet! Deze post maakt deel uit van een lopende tekst. De voorgaande delen vind je hieronder of in het archief.) </i></p><p><i>
</i></p><p class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">“Een school is een gebouw met een school erin”
Paul Elliman<a href="#_ftn1" name="_ftnref1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span face=""Calibri",sans-serif" lang="NL" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: NL; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[1]</span></b></span></span></span></a>
</span></i></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;"> </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">De typologie van
de “klas” verlaten voor die van de “marktplaats”, brengt een reflectie over het
schoolgebouw met zich mee.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Wie de resultaten
doorbladert die de zoekopdracht “schoolarchitectuur” oplevert, ziet dat er
behoorlijk wat rond het bouwen van scholen wordt gepalaverd, gestudeerd en
onderzocht. In de praktijk zijn goede nieuwe realisaties schaars, er is
gewoonweg geen geld, zelfs niet na de invoering van het zogenaamde
privaat-publieke samenwerkingsverband (pps).</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Het probleem met
schoolgebouwen (en is dat eigenlijk niet het probleem met àlle gebouwen?) is
dat ze standvastiger zijn dan de mensen die er gebruik van maken. In oude
private woningen kan nog wel een en ander aangepast worden aan de vereisten en
behoeften van de tijd en de levensstijl. Met grotere complexen is dat al
moeilijker. Denk maar aan de schrijnende toestanden in onze gevangenissen
(waarvan vele nog dateren uit de 19<sup>de</sup> eeuw). Bij schoolgebouwen
blijken veranderende inzichten in onderwijsmethode en een meer op
leerlingenwelzijn gerichte aanpak de belangrijkste problemen op te leveren bij
renovatie en (re)organisatie. Bovendien komen daar nu nog de bekommernissen om
veiligheid en duurzaamheid bij.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">De simpelste,
maar daarom niet meest voor de hand liggende manier om daar komaf mee te maken
is het schoolgebouw letterlijk en figuurlijk te verlaten.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Ik neem de
vrijheid om in dat verband omstandig te citeren uit mijn boek “Over het leren
van de kunst”, waar ik inga op de stellingname van de hierboven aangehaalde
Paul Elliman.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">“Waarom moet het
altijd een gebouw zijn?, vraagt hij (Elliman) zich af? Hij geeft het voorbeeld
van de architect Cedric Price die ooit voorstelde een mobiele school onder te
brengen in een trein die onafgebroken heen en weer zou reizen tussen
verschillende steden. De mobiele school (of academie)! Niet gebonden aan één
plaats of onderkomen maar voortdurend in beweging. Niet eens als een reizend
circus (die hebben hun eigen tent als “stek”) maar als een gebeuren, dat zich
nu eens hier en dan weer daar in verschillende gedaanten manifesteert: “een
tijdelijke basis, waarvandaan we de wereld waarin we leven filteren en waar we
onszelf er een nieuwe plek in geven; een plek om te reflecteren op de
grondbeginselen, of de plek waarin we nieuwe verzinnen”, aldus Elliman.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Hij gaat zelfs
nog verder. De activiteiten die binnen dit gebeuren plaatsvinden hoeven niet zo
nodig “schools” (c.q. academisch) te zijn: “de kracht van de hedendaagse kunst
blijft haar vermogen een overdreven didactische instelling te ondermijnen door
informatie in verschillende vormen aan te bieden, en open te laten.” Een
activiteit als “leren”? Dat zou volgens Elliman evengoed een lunch, een
feestje, een seminar of een stakingsoverleg kunnen zijn.”<a href="#_ftn2" name="_ftnref2" style="mso-footnote-id: ftn2;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span face=""Calibri",sans-serif" lang="NL" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: NL; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[2]</span></span></span></span></a>
</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Vreemd genoeg
komen we op die manier weer bij de visie terecht van de ouwe Dewey voor wie
“leren” een reflectie diende te zijn van het dagelijks leven. Wat gebouw
betreft dacht Dewey daarom aan de school als een woonhuis, multifunctioneel,
flexibel… Het is maar een stap verwijderd van wat Elliman voorstelt.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Ook in het
verlengde van onze vernieuwingspogingen in de academie van Deinze werd er
nagedacht over mogelijke alternatieven wat behuizing betreft.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Indertijd (we
schrijven begin jaren ’90 van de vorige eeuw) lag er een vrij groot onbebouwd
perceel achter de academie. Het leek ons een opportuniteit om dat perceel te
verwerven en er een architectuur te realiseren die, meer nog dan de bestaande
ruimtes, de pedagogische visie die we hadden ontwikkeld zou ten dienste staan.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Na afloop van de
grote internationale tentoonstelling Documenta IX (1992) in Kassel, de
Documenta van Jan Hoet, werd een deel van de tijdelijke infrastructuur te koop
gesteld. Dat betrof ondermeer de spraakmakende “Aue-paviljoenen”, een ontwerp
van het Gentse architectenbureau Robbrecht-Daem.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Deze
tentoonstellingspaviljoenen waren spraakmakend omdat ze, door hun vorm en
aaneenschakeling, sterk deden denken aan een resem treinwagons, iets wat in het
naoorlogse Duitsland nog steeds erg gevoelig ligt qua referentie.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Voor mij, in die
tijd kersvers directeur van de Deinse academie, leken ze echter de
representatie van wat ik toen beschouwde als de meest optimale flexibiliteit in
functie. Van expositieruimte konden zij heel snel omgevormd worden tot
werkplaats; door het feit dat ze op palen stonden bleef de circulatie ook onder
de volumes mogelijk en tegelijk ook beschermd; de afwisseling tussen open en
dichte wanden zorgde voor verschillende doorkijkjes en lichtkwaliteiten. Een
eenvoudig principe dat in briljante architectuur was omgezet.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Omdat er toch
sprake was om de academie in Deinze meer oppervlakte te bezorgen, stelde ik het
toenmalige stadsbestuur voor om op het braakliggende perceel achter ons enkele
van die Aue-paviljoenen neer te poten. Dat bestuur hoorde het, niet in Keulen
maar tot in het verre Kassel donderen. Dit bleek een al te gedurfd voorstel en
bovendien, het perceel was intussen aan een particulier verkocht… Om de
anekdote compleet te maken: het huidige stadsbestuur liet het marktplein en
omgeving heraanleggen naar een ontwerp van… Robbrecht en Daem (in samenwerking
met Marie-José Van Hee).</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Meer recent kreeg
de academie een tweede kans om de idee van een academie als marktplaats
gestalte te geven in een masterplan van de tijdelijke architectenassociatie
Lens-Wit.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Ik had het
genoegen om met architect Bart Lens grondig na te denken over hoe zo’n
marktplaats-idee er concreet zou kunnen uitzien. De keuze was gemaakt om het
geheel van de academie te verhuizen naar een aanpalende fabrieksruimte
waarbinnen een open structuur zou worden ondergebracht. We kwamen uit op een
grondplan gebaseerd op soepele, zowel organische als meetkundige vormen zoals
we die ook aantreffen in de schilderijen van Georges Vantongerloo of de
monumentale sculpturale installaties van Richard Serra. Er zou een continue “flow”
van leerlingen, als in een natuurlijke beweging, tussen “topoi” mogelijk zijn,
met een bibliotheek en een ontmoetingsruimte als centrale rustpunten.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Omstandigheden
buiten onze wil hebben de realisatie van dit plan tot op heden verhinderd. Een
reden te meer om de ganse idee van een gecentraliseerd onderkomen overboord te
gooien.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<div style="mso-element: footnote-list;"><br clear="all" />
<hr align="left" size="1" width="33%" />
<div id="ftn1" style="mso-element: footnote;">
<p class="MsoFootnoteText"><a href="#_ftnref1" name="_ftn1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span face=""Calibri",sans-serif" style="font-size: 10pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[1]</span></span></span></span></a> <span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">in Metropolis M, nr 4, 2006</span></p>
</div>
<div id="ftn2" style="mso-element: footnote;">
<p class="MsoFootnoteText"><a href="#_ftnref2" name="_ftn2" style="mso-footnote-id: ftn2;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span face=""Calibri",sans-serif" style="font-size: 10pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[2]</span></span></span></span></a> <span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">In “Over het leren van de kunst” p.54</span></p>
</div>
</div>
<p><i><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoFootnoteText, li.MsoFootnoteText, div.MsoFootnoteText
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-link:"Voetnoottekst Char";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}span.MsoFootnoteReference
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
vertical-align:super;}span.VoetnoottekstChar
{mso-style-name:"Voetnoottekst Char";
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-unhide:no;
mso-style-locked:yes;
mso-style-link:Voetnoottekst;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style> <br /></i></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-75974761647023991222021-01-26T10:37:00.005+01:002021-01-26T13:47:35.641+01:00Weg met de klas (bis)<p> <i>(Opgelet! Deze post maakt deel uit van een lopende tekst. De voorgaande delen vind je hieronder of in het archief.)</i></p><p><i>
</i></p><p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Nogmaals Dewey:
“waar scholen zijn uitgerust met laboratoria, winkels en tuinen, waar
toneelstukken en vrij spel worden gebruikt, zijn er mogelijkheden om situaties
van het leven te reproduceren (…) Er moet meer actueel materiaal zijn, meer
dingen, meer apparaten en meer mogelijkheden om dingen te doen”. Dit werd meer
dan honderd jaar geleden neergeschreven. Hoe kan het dan dat vele scholen van
vandaag nog steeds gesloten, wereldvreemde bastions zijn? Ommuurd en
afgeschermd. Vaak nog geaccentueerd door een zielloze of ideologisch getinte
architectuur. Waar de scholieren bij uitstapjes naar de buitenwereld in
fluo-hesjes worden gehuld, minder om veiligheidsredenen dan wel om hen te
kunnen onderscheiden van de “anderen”.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Al van in mijn
jeugd, toen ik de verhalen hoorde over de Romeinen, heb ik mij een beeld
gevormd over wat een Forum wel zou kunnen zijn. Burgers in toga die bedachtzaam
rondslenteren, alleen of in groepjes, de onderwerpen van de dag besprekend of
kennis nemend van mekaars opinies in beschaafde discussies. Een plek waar je je
met terechte verwachtingen naartoe kon begeven, een beetje zoals je nu het
betere dagblad openslaat. Het was, en is nog steeds, mijn idee van een school. </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Laten we het
nobele beeld van een Romeins forum vervangen door het iets prozaïscher beeld
van een hedendaagse marktplaats, een plek waar kramen staan met een divers
aanbod. Al naar gelang je interesses en behoeftes kan je je tegoed doen aan de
waren van deze of gene marktkramer. Deze doet op zijn beurt zijn best om je
interesse te wekken en de kwaliteit van zijn koopwaar aan te bevelen. De
leerling is het toegestaan op geregelde tijden te gaan “shoppen” (en zelfs, als
het organisatorisch gewenst is, te “betalen” met punten uit een studiekrediet
of iets dergelijks). </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Kan een academie
zijn leerlingen niet op een dergelijke wijze doorheen de mogelijkheden van de
kunstzinnige expressie loodsen? Met werkhoeken als marktkramen, met
enthousiaste titularissen die de mogelijkheden van hun discipline kennen en de
leerling kunnen begeesteren. “Meer dingen en meer mogelijkheden om dingen te
doen” (Dewey). Dit alles in plaats van eenduidige opdrachten, met uniforme
technieken, naar tot op de draad versleten voorbeelden (Morandi, iemand?). </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Ja, dat kan. Het
is een kwestie van het te willen. Er kan zelfs nog veel meer! Dit is de 21<sup>ste</sup>
eeuw!<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"> </span></p>
<p><i><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style> <br /></i></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-87557030225078345122021-01-25T10:52:00.000+01:002021-01-25T10:52:48.538+01:00Intermezzo. Sluit die academie, nu!<p>
</p><p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><i><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;">You don’t know what you’ve got ‘till it’s gone” (Joni Mitchell, “Big
Yellow Taxi”)</span></i></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;"> </span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;">Onderwijs
zit in deze tijden van besmettingsgevaar in een moeilijk parket. De scholen
zijn (nog) niet gesloten maar veel lessen zijn wel geschorst. Opvang moet worden georganiseerd
en tegelijk moeten er oplossingen worden gezocht om onderwijs vanop afstand
mogelijk te maken. In eerste instantie om leerstof te onderhouden
(herhalingen), maar als de crisissituatie langer aanhoudt ook om nieuwe
leerstof aan te brengen.</span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;">De
academies deeltijds kunstonderwijs bevinden zich hierbij in een uiterst
precaire situatie.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;">Als
er wordt geopperd dat intergenerationele overdracht van besmetting één van de
grootste problemen is op dit moment, dan zijn plaatsen waar drie of soms zelfs
vier generaties op een beperkte oppervlakte op hetzelfde moment samenkomen
mogelijke en zelfs zeer waarschijnlijke broeihaarden van infectie. Maar er is
nog meer aan de hand. </span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;">Wanneer
we de restricties en verboden overlopen die in deze situatie uitgevaardigd
zijn, zien we dat deze ons stuk voor stuk in het hart van onze werking raken.
In zoverre zelfs dat de manier waarop dko beeldende kunsten worden
georganiseerd tot de meest “onmogelijke” vormen van onderwijs in tijden van
contaminatiegevaar lijken te behoren. Ik geef een overzicht. </span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;"> </span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;">In
de eerste plaats dus die intergenerationaliteit. Kinderen vanaf zes jaar,
tieners, twintigers, dertigers en ga zo maar door tot tachtigers verenigen zich
op gezette tijden in ateliers, soms niet eens van mekaar gescheiden, en op
samenvallende momenten. Dat is geen handicap, dat is een essentie! Het feit dat
mensen van allerlei slag en leeftijd zich in een zelfde omgeving kunnen weiden
aan een zelfde interesse, om niet te zeggen: passie, is een elementair gegeven
in een academie. Dat is trouwens door de regelgeving mogelijk gemaakt en dus
onderkend. </span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;">Op
een moment dat er duidelijke signalen zijn dat overdracht tussen de generaties
een groot probleem is, kan een dergelijke “samenscholing” onmogelijk in stand
gehouden worden. </span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;">Maar
dan nog. Gesteld dat er zou worden gesuggereerd dat in dit geval ook van op
afstand moet begeleid worden, dan dient zich een nieuw obstakel aan. </span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;"> </span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;">Onderwijs
in de beeldende kunst is geen kwestie van klassikale noch van logische of
systematische opbouw. Er is hier geen sprake van een “gradus ad parnassum”
waarbij de beheersing van het ene niveau toegang geeft tot een ander, hoger
niveau. Al zeker niet volgens een tempo dat door zoveel mogelijk studenten in
gelijke tred wordt gevolgd! Veeleer spreken wij van een circulaire leerlijn (in
feite dus een “leercirkel”) waarbij een zelfde set van vaardigheden en
inzichten in de loop van de leerperiode steeds verder verfijnd wordt. Van enige
leerachterstand kan hier nauwelijks sprake zijn. Elke leerling volgt immers een
eigen tempo (kan ook stilstand zijn) en een eigen mate van verfijning, steeds
afhankelijk van de persoonlijke context en de persoonlijke verlangens en
behoeftes. Deze strikt individuele parameters worden in belangrijke mate
beïnvloed en gestuurd door de interactie met de leraar maar ook, en dat is in
deze context belangrijk, met de medestudent, met de groep dus. Dko bk is, zoals alle onderwijs, in
essentie een groepsinteractie!</span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;"> </span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;">Veel
te weinig wordt er rekening gehouden met het feit dat beeldende kunst een
kwestie van materie is: verf, inkt, doek, papier, hout, koper, lino, klei,
steen, … Het creëren van een beeld gaat steeds gepaard met de manipulatie van
materie en materiaal. Wie verstoken is van dit materiaal, of veroordeeld is tot
een ersatz, kan nooit de vaardigheden ontwikkelen of verfijnen die tot een
bevredigend resultaat kunnen leiden. Academieateliers bieden de noodzakelijke
omstandigheden om materie en materiaal te kunnen hanteren, niet alleen zoals
het hoort maar soms ook zoals het niét hoort (experiment). Tegelijk biedt het
atelier (alweer door de aanwezigheid van anderen) soms inspiratie om andere
materialen te gaan gebruiken of een zelfde idee in een andere techniek uit te
werken.</span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;"> </span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;">Dko
beeld is een vorm van onderwijs, geen veredelde hobbyclub. Zo heeft de overheid
beslist en zij heeft daar ook geld voor over. Het kan dus niet zijn dat, noch
voor de jongeren, noch voor de ouderen, de begeleiding in tijden van afstand
teruggebracht wordt tot het online verspreiden van taken die in wezen het
niveau van bezigheidstherapie niet overschrijden. Meer nog: rekening houdend
met al het voorgaande kan een dergelijke werkwijze dat niveau nooit ofte nimmer
overstijgen. Ze is immers in tegenspraak met de grondslagen van wat onze vorm
van onderwijs is, namelijk: constante professionele feedback, uitgebreide
infrastructurele ondersteuning en “langdurigheid”. Mocht het blijken dat het
geven van opdrachten en feedback langs virtuele weg efficiënt is, dan tekent
het dko bk hiermee zijn eigen doodsvonnis. Maar ik ben ervan overtuigd dat die
manier van werken onmogelijk is. </span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;"> </span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;">Zo
is dus de situatie: de maatregelen die werden genomen om de verspreiding van
het coronavirus in te dijken, pakken de academies, in hun huidige gedaante, <i>elke
mogelijkheid</i> tot verder functioneren af:</span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;">Scheiding
van generaties</span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;">Social
distancing</span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;">Face
to face en peer to peer feedback</span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;">Ongelimiteerde
manipulatie van materialen</span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;">Diepgaande
en langdurige ontwikkeling van persoonlijke projecten</span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;"> </span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;">Dit
maakt dat het onder deze omstandigheden niet langer mogelijk is het
artistiek-pedagogisch project van een academie te realiseren. </span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;"> </span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;">Onontkoombare
conclusie: òf we sluiten de zaak voor langere tijd (met duidelijke compensaties voor de leerlingen!), òf we zoeken naar een
nieuwe manier van werken. </span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;"> </span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;">Omdat
langdurig sluiten sociaal en economisch niet haalbaar is, dringt een nieuwe manier
van werken zich automatisch op. </span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL" style="font-size: 11.0pt;">En
deze nieuwe werkwijze zou wel eens een drastische ommekeer van het huidige
systeem kunnen inhouden. Langs deze, spijtige, omweg komen we terug bij ons
onderwerp uit.</span></p>
<p class="Hoofdtekst" style="margin-top: 0cm;"><span lang="NL"> </span></p>
<p><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}@font-face
{font-family:"Arial Unicode MS";
panose-1:2 11 6 4 2 2 2 2 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:auto;
mso-font-signature:0 0 0 0 0 0;}@font-face
{font-family:"Helvetica Neue";
panose-1:2 0 5 3 0 0 0 2 0 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-452984065 1342208475 16 0 1 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-parent:"";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Times New Roman",serif;
mso-fareast-font-family:"Arial Unicode MS";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
border:none;
mso-ansi-language:EN-US;
mso-fareast-language:EN-US;}p.Hoofdtekst, li.Hoofdtekst, div.Hoofdtekst
{mso-style-name:Hoofdtekst;
mso-style-unhide:no;
mso-style-parent:"";
margin-top:8.0pt;
margin-right:0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Helvetica Neue";
mso-fareast-font-family:"Arial Unicode MS";
mso-bidi-font-family:"Arial Unicode MS";
color:black;
border:none;
mso-style-textoutline-type:none;
mso-style-textoutline-outlinestyle-dpiwidth:0pt;
mso-style-textoutline-outlinestyle-linecap:flat;
mso-style-textoutline-outlinestyle-join:bevel;
mso-style-textoutline-outlinestyle-pctmiterlimit:0%;
mso-style-textoutline-outlinestyle-dash:solid;
mso-style-textoutline-outlinestyle-align:center;
mso-style-textoutline-outlinestyle-compound:simple;
mso-ansi-language:NL;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-size:10.0pt;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;
mso-fareast-font-family:"Arial Unicode MS";
border:none;}.MsoPapDefault
{mso-style-type:export-only;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-5853410613738467662021-01-24T11:58:00.000+01:002021-01-24T11:58:00.965+01:00Weg met de klas<p><i>(Opgelet! Deze post maakt deel uit van een lopende tekst. De voorgaande delen vind je hieronder of in het archief.)</i></p><p><i>
</i></p><p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Friedrich Fröbel wist, bijna 200 jaar geleden, al hoe belangrijk de
indeling van een ruimte voor kinderen is. Ja, lach maar, Fröbel en het werkwoord
“fröbelen” heeft, onterecht, een denigrerende bijklank gekregen. Maar de blokkendoos
en de zandbak uit uw jeugd is toch maar aan hem te danken!</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Zijn idee om de kleuterklas in eilandjes onder te verdelen, waar kinderen
op verschillende wijzen worden uitgedaagd om spelend te leren is nog steeds van
toepassing… in de kleuterklas. Voor wie ouder is dan zes jaar werd de klas
uitgevonden. Een uniforme opstelling gericht op uniforme activiteiten onder
leiding van een leraar. Daar is gelukkig in de moderne tijden op diverse wijzen
van afgeweken, de opstellingen werden minder “militair” (in rijen en rangen),
de aankleding speelser en gemoedelijker maar het zijn voornamelijk de
zogenaamde methodescholen die het Fröbel-idee van leer-eilanden hebben
overgenomen in al hun onderwijsniveaus: Freinet met werkhoeken, Dalton met
studienissen,…</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">De idee daarachter is steeds dezelfde en verschilt niet van de filosofie
van Fröbel: een groep leerlingen niet op uniforme maar op gedifferentieerde
wijze aan het werk zetten. Enkele leerlingen houden zich bezig met dit vak of
vakonderdeel, anderen met een ander vak of ander vakonderdeel, vaak op basis
van eigen keuzes. Steeds is er een centraal platform (de uitsturende groep)
waar iedereen samenkomt om feedback te geven en te krijgen, en om nadien weer
naar andere hoeken uit te zwermen.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Het is de methode bij uitstek om een leerlingerichte aanpak mogelijk te
maken. Dit kan nog worden versterkt door de werkhoeken te “bemannen” met verschillende
leraars. Die leraars kunnen eventueel “specialisten” zijn, die de materie van
de betreffende werkhoek of studienis in bijzondere mate beheersen. De befaamde centra
van Reggio Emilia werken volgens deze methode.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Het is opmerkelijk dat in het (deeltijds) kunstonderwijs deze
organisatievorm ternauwernood is doorgedrongen. In Deinze, waar ik werkzaam
was, hadden we nochtans al snel door dat, wilden we een ervaringsgerichte en
leerlingerichte methode toepassen, we ook specifieke werkhoeken dienden te
installeren. Deze werkhoeken worden beheerd door een gespecialiseerde
leerkracht. </span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Dat gaat als volgt: leerlingen van een groep kunnen zelf een onderwerp
kiezen waarrond ze willen werken alsook een techniek om dit vorm te geven. Voor
specifieke technieken begeven zij zich naar de betreffende werkhoek waar zij,
onder leiding van de gespecialiseerde leerkracht, hun ding doen. Nadien wordt
het resultaat terug in de groep gebracht. </span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">De werkhoeken worden dus bevolkt door enkelingen uit verschillende groepen,
terwijl de leraar van de uitsturende groep, die een uitgedunde groep wordt, een
groter pedagogisch comfort heeft.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">De fysieke organisatie van zo’n werkwijze is gebaat met een grote ruimte,
waar her en der de nodige apparatuur kan geïnstalleerd worden en het “verkeer”
tussen de groepen zonder al te veel moeilijkheden kan geschieden. Deinze is met
een dergelijke ruimte gezegend. Helaas gebeurt veel (voornamelijk deeltijds)
kunstonderwijs nog in traditionele klaslokalen, hetzij uit noodzaak (verouderde
of geleende infrastructuur), hetzij – wat onvergeeflijk is – uit kortzichtigheid.
Schoolarchitectuur is nog steeds een onderbelicht aspect van onderwijs. “Form
follows method” zou hier het nieuwe adagium moeten zijn. Zeker waar het
kunstonderwijs betreft. Ik kom hier in een later deel nog uitgebreid op terug. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p><i><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style> <br /></i></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-70780601630418194072021-01-22T15:01:00.000+01:002021-01-22T15:01:53.671+01:00Weg met de opdracht<p>(<i>Opgelet! Deze post maakt deel uit van een doorlopende tekst. De voorgaande delen vind je hieronder of in het archief)</i></p><p><i>
</i></p><p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Wie mijn boek “Over het leren van de kunst” (uitgeverij Politeia, Brussel,
2020) aandachtig heeft gelezen, weet dat ik een enthousiast aanhanger ben van
de theorieën van John Dewey (1859-1952). Waarmee, terloops gezegd, wordt
aangetoond dat vernieuwing niet noodzakelijk vanuit de meest actuele tendensen
ontstaat!</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Ik heb in voornoemd boek omstandig uitgelegd waarom dat zo is<a href="#_ftn1" name="_ftnref1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[1]</span></span></span></span></a>,
maar ik herhaal het hier even in het kort, omwille van de duidelijkheid.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">In “My Pedagogic Creed” uit 1897 (!) schrijft Dewey dat voor hem een school
zou moeten gebaseerd zijn op concrete confrontaties met het dagelijks leven. Uit
die confrontaties ontstaan volgens hem de nodige cognitieve processen. Een school
die er louter op gericht is om voorgekauwde informatie aan te brengen is voor
hem niet echt een school (“not truly educational”). </span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">In een latere publicatie “Democracy and Education” (1916) gaat hij daar
dieper op in: een school zou een ervaringscontext moeten aanbieden waarin vraagstellingen
zich van nature aandienen. Die vraagstellingen moeten, aldus Dewey, het
probleem van de leerling behandelen, niet dat van de leraar. Dat is een
stellingname waar nogal wat heilige huisjes mee worden omver geschopt! Dewey is
formeel: als de leraar een vraag aanbrengt (op basis van het handboek of het
leerplan), wat kan die vraag de leerling op dat moment schelen? In hoeverre is hij
betrokken? Behalve dan om opportunistische redenen (“als ik dit leer, levert
mij dat punten op”).</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Wanneer we deze stellingname toepassen op het (deeltijds) kunstonderwijs, wordt
meteen duidelijk waar, in de klassieke academie, het schoentje wringt. Is de
opdracht die de leraar zijn leerlingen geeft het probleem van de leerling of
het probleem van de leraar? Is, met andere woorden, de leerling kunstonderwijs
gebaat met de probleemstelling die de leraar hem op dat moment voorlegt? Word
ik als leerling enthousiast door een opdracht waarneming terwijl ik eigenlijk
vooral iets wil leren over abstracte kunstvormen?</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Niemand zal ontkennen dat je het best iets in je opneemt en onthoudt wat je
op dat ogenblik boeit, wat je bezighoudt. In het onderwijs, en met name waar
het het kunstonderwijs betreft, is dat echter geen evidentie. Wel integendeel!</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">“Maar een dergelijke leerling-gerichte benadering is toch niet werkbaar”,
zult u tegenwerpen. Dat zou kunnen kloppen wanneer we vasthouden aan de
klassieke verhouding van één leraar tegenover een (grote) groep leerlingen.
Maar andere methodes vragen ook om andere manieren van werken. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"> </span></p>
<div style="mso-element: footnote-list;"><br clear="all" />
<hr align="left" size="1" width="33%" />
<div id="ftn1" style="mso-element: footnote;">
<p class="MsoFootnoteText"><a href="#_ftnref1" name="_ftn1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[1]</span></span></span></span></a> <span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">“Over het leren van de kunst” (Politeia,
Brussel, 2020) pp. 31-32</span></p>
</div>
</div>
<p><i><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoFootnoteText, li.MsoFootnoteText, div.MsoFootnoteText
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-link:"Voetnoottekst Char";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}span.MsoFootnoteReference
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
vertical-align:super;}span.VoetnoottekstChar
{mso-style-name:"Voetnoottekst Char";
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-unhide:no;
mso-style-locked:yes;
mso-style-link:Voetnoottekst;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style> <br /></i></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-46958955180347706712021-01-20T13:14:00.001+01:002021-01-20T13:14:48.219+01:00Weg met de kunstjes<p><i> (Opgelet! deze post maakt deel uit van een doorlopende tekst. De voorgaande delen vind je hieronder of in het archief) </i></p><p><i> </i></p><p><i>
</i></p><p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Een onvolprezen leraar van mij – die nu als veelgeprezen bard door het
leven gaat – verblufte ons, jonge blagen, ooit met de uitspraak: “Ik weet het
ook niet, maar wat ik wel weet, is waar het te vinden is”.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Voor mij hét voorbeeld van wat Jacques Rancière “Le maître ignorant” noemt.
De leraar die, ook al weet hij het antwoord, de oplossing achter de hand houdt
maar zijn leerlingen begeleidt op de wegen er naartoe. Dat is wat men leren
leren noemt.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Ik heb professoren gekend die voorlezen uit het handboek als lesgeven
beschouwden. Ik heb er gekend die uitweidden over van alles en nog wat, behalve
hun leerstof, en dan op het einde verordoneerden dat we voor het examen het
boek van buiten moesten leren. Maar degenen die beklijven waren de “maîtres ignorants”.
Zij die ons de magie van de bibliotheken en de bijhorende fichebakken leerden
kennen. Nu vervangen door de googles van het wereldwijde web. De idee erachter
blijft dezelfde: je weg zoeken doorheen de informatie om te beseffen dat niet
het uiteindelijke antwoord maar de kennis die je onderweg links en rechts mee
opraapt, het belangrijkste is.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Dat geldt voor theorie evenzeer als voor praktijk.</span></p><p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">
</span></p><p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Laat ik het even over het kunstonderwijs hebben.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Nuchter beschouwd, is het voortbrengen van kunst een productieproces. Elk
kunstwerk wordt gemaakt. Ook een immaterieel kunstwerk (bv. een voorstelling of
een muziekuitvoering) wordt gemaakt. Het lijkt dus vooral een kwestie van
kunnen. In onze taal heeft dat voor een groot probleem gezorgd, in zoverre dat
men het zelfstandig naamwoord “kunst” als een afgeleide beschouwt van het
werkwoord “kunnen”. Met als gevolg: hoe beter het kunnen hoe hoger het
kunstgehalte. Onzin natuurlijk. Kunst wordt op die manier gereduceerd tot een
(koud) kunstje. En bovendien, er bestaat grote kunst die op de keper beschouwd
heel “slecht” gemaakt is. Volgens de visie van Rober Filliou kan een slecht
gemaakt kunstwerk ook goed “slecht gemaakt” zijn. Zijn eigen multiples zijn
daar trouwens een voorbeeld van. Maar dit terzijde.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Kunstonderwijs is in de academie lange tijd beschouwd als het aanleren van
het métier. De knepen van het vak, de techniek, het “gradus ad parnassum” diende
men er onder de knie te krijgen. Daartoe werd er gewerkt naar en met
voorbeelden, aangebracht door Meesters die zelf hadden bewezen deze technieken
tot in de perfectie te beheersen.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Het is pas met de na-oorlogse “Umwertung aller Werte” dat in het
kunstonderwijs een en ander overboord werd gekieperd. Vaak letterlijk: ik
herinner mij nog hoe de plaasteren replica’s van klassieke beelden – die moesten
dienen als studiemateriaal – in afvalcontainers werden gegooid! Allengs werden
de traditionele technieken als bourgeois beschouwd, nam het belang van “mind
over matter” toe en primeerde het concept over de uitvoering.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Maar dit gebeurde niet overal. Op discrete wijze bleef in vele kunst(onderwijs)middens
het belang van de techniek en het kunnen overheersen ook al deed het officiële
kunstcircuit daar meesmuilend over. Ik kan het weten. Ik heb het meegemaakt.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Maar we leven in de 21<sup>ste</sup> eeuw en de wereld is veranderd. De
vraag is, of (kunst)onderwijs mee veranderd is.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Een radicale tegenstelling tussen traditie en “Umwertung” is niet meer van
deze tijd. Er zijn andere inzichten en nuances, aan beide werkwijzen toegevoegd.
Maar wat met de manieren van lesgeven? En wat is de functie nog van een leraar?</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Hiervoor keer ik terug naar Rancière en zijn “maître ignorant”. Door het
niet-weten te veinzen en tezamen met zijn leerlingen op zoek te gaan naar het
antwoord bewandelen de lerenden een traject met allerlei omwegen. Als een “compagnon
de route” wijst de leraar zijn leerlingen onderweg op waardevolle “weetjes” die
hoe dan ook de uitkomst, het antwoord zullen omkaderen<a href="#_ftn1" name="_ftnref1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[1]</span></span></span></span></a>.
Dat is wat men de context noemt, het in-een-breder-kader-zien. Het kennen vult
het kunnen aan.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">De weg wordt op die manier belangrijker dan het doel. Het proces
belangrijker dan het resultaat. Maar de weg is ook niet doelloos, het proces
niet vrijblijvend. Er is steeds een finaliteit. Die finaliteit werkt motiverend
en is uiteindelijk de prikkel om een nieuwe weg aan te vatten, een nieuw proces
in gang te steken.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Het is wat mij betreft de meest relevante vorm van lesgeven. Maar niet de
meest evidente. </span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">In de eerste plaats moet er een vraagstelling zijn die aanleiding geeft tot
het op-weg-gaan. Vervolgens moet de leraar zelf over de attitude en de (brede)
kennis beschikken om datgene wat zich tijdens de weg (het proces) aandient te
kunnen aanwijzen en duiden. En tenslotte moet de feedback op de finaliteit van
dien aard zijn dat de leerling ertoe aangezet wordt een nieuwe reis aan te
vatten.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Dat is veel gevraagd. Té veel voor sommigen (die écht “ignorant” zijn).
Vaak zò veel dat een averrechtse reflex toeslaat en er teruggegrepen wordt naar
het dirigistisch handelen. Voor het kunstonderwijs betekent dat: terug naar het
aanleren van kunstjes.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Onwillekeurig speelt dat in de kaart van de reactionaire lobby. Zij zijn
immers voorstander van het rechte, door de traditie platgetreden pad dat naar
een duidelijke en bij voorkeur meetbare finaliteit leidt. Die meetbaarheid
wordt bevorderd door een uniforme uitkomst. Dat is wanneer iedereen volgens
dezelfde opdracht, naar hetzelfde voorbeeld werkt. Die gelijksoortige
resultaten zijn immers vergelijkbaar en classificeerbaar: slecht, goed, beter,
best. Daar worden scores van bijgehouden. Spreekt men over beheersingsniveaus.
Deelt men leerlingen en uiteindelijk zelfs scholen in in categorieën.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Het mag duidelijk zijn dat ik hier tegen ben. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>
<div style="mso-element: footnote-list;"><br clear="all" />
<hr align="left" size="1" width="33%" />
<div id="ftn1" style="mso-element: footnote;">
<p class="MsoFootnoteText"><a href="#_ftnref1" name="_ftn1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[1]</span></span></span></span></a> <span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Zie in dat verband ook Gert Biesta in “Letting
Art Teach” (Artez)</span></p>
</div>
</div>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoFootnoteText, li.MsoFootnoteText, div.MsoFootnoteText
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-link:"Voetnoottekst Char";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}span.MsoFootnoteReference
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
vertical-align:super;}span.VoetnoottekstChar
{mso-style-name:"Voetnoottekst Char";
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-unhide:no;
mso-style-locked:yes;
mso-style-link:Voetnoottekst;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style> <br /></span></p>
<p><i><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536870145 1107305727 0 0 415 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style> <br /></i></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-47004115579486805502021-01-19T17:19:00.001+01:002021-01-19T17:19:34.875+01:00Weg met die naam<p> <i>(Opgelet! Deze post maakt deel uit van een doorlopende tekst. De voorgaande delen vind je hieronder of in het archief.)</i></p><p><i> </i></p><p><i>
</i></p><p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">De naam “academie” is een containerbegrip geworden. Vrijwel alles wat een
vorm van onderricht aanbiedt noemt zich tegenwoordig een academie. Zo heb je de
techniekacademie, de seniorenacademie, de paardrijacademie enzovoort. Het
verwijdert het begrip een eind van het plechtige “genootschap” of “hogeschool”
van van Dale. Maar het zorgt ook voor verwarring. Zo begrijpen de Nederlanders
een academie ook als een “hoger beroepsonderwijs” (en voegen er
verontschuldigend aan toe dat de Vlamingen het woord veeleer gebruiken als een
aanduiding voor het hoger kunstonderwijs of een instelling voor deeltijds
kunstonderwijs)<a href="#_ftn1" name="_ftnref1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[1]</span></span></span></span></a>.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">De aanduiding “academie” wordt dan ook vaak gemakshalve toegepast: je kan
er vanalles mee bedoelen en het staat bovendien netjes. Het wekt vertrouwen
waardoor het ook kan dienen om er iets mee aan de man te brengen, te beginnen
met een of ander lidmaatschap. Men zal dus niet zo snel geneigd zijn om van de
titel “academie” af te stappen. Dat is nochtans net wat er moet gebeuren.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Het historisch gewicht dat aan de benaming “academie” kleeft – maar
evengoed de degradatie die de inflatie in het gebruik ervan heeft veroorzaakt –
verhindert een herformulering van vorm en inhoud. Tegelijk zal de reactionaire
reflex precies het verdere gebruik van de naam als een waarmerk benadrukken,
een symbool van oeroude degelijkheid en solide onderwijs. Met een nadruk op
traditionele kennis en métier.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">De benaming “academie” verlaten betekent dus tegelijk opteren voor een
her-denken en het ontkennen van de conservatieve connotatie. </span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Dat is dus wat ik wil bereiken.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Maar wat stellen we dan in de plaats? Als we niet langer spreken van een
“academie”? Die vraag kunnen we slechts beantwoorden als we weten welke lading
die nieuwe vlag moet dekken.</span></p>
<div style="mso-element: footnote-list;"><br clear="all" />
<hr align="left" size="1" width="33%" />
<div id="ftn1" style="mso-element: footnote;">
<p class="MsoFootnoteText"><a href="#_ftnref1" name="_ftn1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[1]</span></span></span></span></a> <span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Zie taalunieversum.org, zoekterm
“academie”</span></p>
</div>
</div>
<p><i><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoFootnoteText, li.MsoFootnoteText, div.MsoFootnoteText
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-link:"Voetnoottekst Char";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}span.MsoFootnoteReference
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
vertical-align:super;}span.VoetnoottekstChar
{mso-style-name:"Voetnoottekst Char";
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-unhide:no;
mso-style-locked:yes;
mso-style-link:Voetnoottekst;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style> <br /></i></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-64883712469911506032021-01-19T15:55:00.004+01:002021-01-19T15:56:45.471+01:00Tegen de academie<p> <i>(Opgelet! Deze post maakt deel uit van een doorlopende tekst. Voorgaande delen vind je hieronder of in het archief.)</i></p><p><br /></p><p>
</p><p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Laten we om te
beginnen duidelijk maken wat ik bedoel met “academie”.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Er is uiteraard
de definitie van het woordenboek: “1. genootschap ter beoefening en bevordering
van wetenschap, letteren of kunst; thans vooral gezegd van een zodanige
vereniging, op openbaar gezag gevestigd. 2. Hogeschool, universiteit. 3.
Instelling van hoger onderwijs ter opleiding voor één bepaald beroep. 4. (fig.)
het gebouw van een academie.” (van Dale, Groot Woordenboek der Nederlandse
Taal, 12<sup>de</sup> uitgave, 1992).</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">We vullen aan met
een citaat uit Wikipedia: “</span><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Een <b>academie</b> is, in de ruimste zin, een instelling voor <u><span style="color: blue;"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Onderwijs" title="Onderwijs"><span style="color: blue;">onderwijs</span></a></span></u>,
doorgaans een <u><span style="color: blue;"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Universiteit" title="Universiteit"><span style="color: blue;">universiteit</span></a></span></u>, soms een <u><span style="color: blue;"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Hogeschool" title="Hogeschool"><span style="color: blue;">hogeschool</span></a></span></u>,
'ter beoefening van wetenschappen, letteren of kunst'.”<a href="#_ftn1" name="_ftnref1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span face=""Calibri",sans-serif" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[1]</span></span></span></span></a></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Terwijl deze laatste definitie vernauwend lijkt ten opzichte van van Dale,
is ze in feite verruimend, aangezien de opmerking “in de ruimste zin” is
toegevoegd. Dat is belangrijk voor wat hierna volgt.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">De academie die ik dertig jaar geleden onder mijn hoede kreeg, was noch een
universiteit noch een hogeschool en evenmin een genootschap. Het was een
instelling waar deeltijds kunstonderwijs (domein Beeldende Kunsten) werd
verschaft aan kinderen, jongeren en volwassenen onder de plechtige benaming
“Stedelijke Academie voor Schone Kunsten”. </span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">“Deeltijds kunstonderwijs” is op zich een beetje een gedrocht van een naam.
Er wordt mee bedoeld: een soort van (kunst)onderwijs dat slechts een deel van
een curriculum aanbiedt, dit in tegenstelling tot het “voltijds onderwijs”. Maar
eigenlijk gaat het hier om een onderwijs waar de leerling slechts een deel(tje)
van zijn (vrije) tijd aan besteed. De nuance is belangrijk, want sinds de
officiële inbedding van het deeltijds kunstonderwijs in het onderwijslandschap
(en het daarbij horende leerplan) kunnen we het curriculum van zo’n dko-school
als volwaardig beschouwen en betreft het “deeltijdse” enkel nog de op de
instelling doorgebrachte tijd. En die tijd bedraagt hoogstens 10u per week.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Er is een bijkomende verwarring mogelijk met een voltijdse onderwijsvorm
die men … “deeltijds onderwijs” noemt om een opleiding aan te duiden die deels
uit schoolse activiteiten en deels uit praktijkuren op de werkvloer bestaat. Om
maar te zeggen dat ik met de benaming van “deeltijds kunstonderwijs” (hierna:
dko) nooit echt tevreden ben geweest. Maar zo is het nu eenmaal.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Ook al is de officiële inbedding van dit dko vrij recent (via een eerste onderwijsdecreet
in 1991 en een herziene versie in 2018), veel van de academies die hiervan deel
uitmaken hebben een lange geschiedenis achter de rug. De Academie voor Schone
Kunsten van Deinze, waar ik werkzaam was, werd in 1860 opgericht als
“Teekenschool” en sommige andere academies dateren al van in de Oostenrijkse
periode. Een rijke traditie dus, die voor een deel ontsproot uit de gedachte om
de gewone man te emanciperen voor wat de kennis van kunst en cultuur betreft.
Zo werd de academie van Deinze ter stichting van de metselaarsknecht opgericht
zodat deze de schoonheid van het klassieke “ornament” en “hoofd” zou ervaren en
leren waarderen. (Waarbij nadrukkelijk werd verzocht de lokalen niet met
klompen te betreden opdat de nijvere stilte zou bewaard blijven.) Het is
belangrijk, met het oog op het vervolg van deze tekst, dit emancipatorische
ideaal in gedachte te houden.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Het is dus wel degelijk “in de ruimste zin” dat we zo’n plek waar deeltijds
kunstonderwijs plaatsvindt een academie mag genoemd worden, waardoor we dus
veeleer Wikipedia volgen dan van Dale.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Maar daarmee hebben we nog niet veel verklaard.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Wat we daarvoor in de eerste plaats moeten onderzoeken, is wat er wordt
begrepen onder de omschrijving “ter beoefening (en bevordering) van de
wetenschappen, letteren of kunst”.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">De definitie in van Dale van de woorden “academisch” en “academisme” wijst
alvast in een bepaalde richting: “academisch: (kunst) niet geïnspireerd, alleen
naar geijkte voorbeelden werkend”; “academisme: kunstrichting die niet uitgaat
van vrije waarneming en individuele beschouwing, maar van overgeleverde,
meestal aan de oudheid of klassieke voorgangers ontleende pincipes”, en ook
nog: “het zich laten leiden door schoolse regels”.<a href="#_ftn2" name="_ftnref2" style="mso-footnote-id: ftn2;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span face=""Calibri",sans-serif" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[2]</span></span></span></span></a></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Niet zo fraai, deze definities. Je zou ze pejoratief kunnen noemen, een
enigszins negatief geladen benadering van wat de “academie” oplevert. Was het
instituut in eerste instantie nog bevorderlijk voor de ontwikkeling, wat er
uiteindelijk uit voortkomt is kennelijk weinig origineel en zelfs slaafs
navolgend.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Laat ik deze definities daarom uitkleden tot op hun meer neutrale vorm.
Academisch is datgene wat zich baseert op efficiënt gebleken werkvormen
teneinde een volgens een bepaalde traditie of canons vastgelegd resultaat te
bereiken. Dat hoeft niet per se een “aan de oudheid ontleend” resultaat te
zijn. Ook een zeer hedendaags gegeven kan academisch zijn, al zal men dan
geneigd zijn het “neo-academisme” te noemen. </span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Volgens deze uitgeklede definitie kan veel van wat vandaag de dag gebeurt,
niet alleen in het deeltijds kunstonderwijs maar in het onderwijs in het algemeen,
omschreven worden! Als reactie op de proliferatie van vernieuwingen dienen zich
steeds meer opinies, overtuigingen en bewegingen aan die vinden dat de slinger
te ver is doorgeslaan en ijveren voor een rigoureuze terugkeer naar de
“efficiënt gebleken werkvormen” die een duidelijk en meetbaar rendement
opleveren. Een neo-liberaal en reactionair reveil.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Het is tegen dit soort van “academie” dat ik mij verzet. En dus in een
zelfde beweging tegen de “academici” die dit reveil propageren en zelfs tegen
de fysieke plekken waar deze ideeën onderdak vinden.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"> </span></p>
<div style="mso-element: footnote-list;"><br clear="all" />
<hr align="left" size="1" width="33%" />
<div id="ftn1" style="mso-element: footnote;">
<p class="MsoFootnoteText"><a href="#_ftnref1" name="_ftn1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span face=""Calibri",sans-serif" style="font-size: 10pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[1]</span></span></span></span></a> <span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Andere online-woordenboeken geven vaak
kortere definities of minder betekenissen. </span></p>
</div>
<div id="ftn2" style="mso-element: footnote;">
<p class="MsoFootnoteText"><a href="#_ftnref2" name="_ftn2" style="mso-footnote-id: ftn2;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span face=""Calibri",sans-serif" style="font-size: 10pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[2]</span></span></span></span></a> <span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Zie vorige voetnoot.</span></p>
</div>
</div>
<p><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoFootnoteText, li.MsoFootnoteText, div.MsoFootnoteText
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-link:"Voetnoottekst Char";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}span.MsoFootnoteReference
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
vertical-align:super;}span.VoetnoottekstChar
{mso-style-name:"Voetnoottekst Char";
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-unhide:no;
mso-style-locked:yes;
mso-style-link:Voetnoottekst;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4200332784193994290.post-69026797805389621872021-01-19T15:34:00.002+01:002021-01-19T15:51:56.922+01:00Bij wijze van inleiding<p>
</p><p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;"><span style="font-size: x-small;"><i> <span style="font-size: small;">(Opgelet: deze post maakt deel uit van een doorlopende tekst; voorgaande delen vind je hieronder of in het archief)</span></i></span><br /></span></p><p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;"> </span></p><p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Geen twijfel
mogelijk: momenteel (we schrijven het jaar 2021) floreert in de maatschappij
een behoudsgezinde, nee, een reactionaire visie op wat onderwijs hoort te zijn.
Gehoor gevend aan alarmerende peilingen vanuit diverse hoeken (PIRLS, PISA,
TIMSS<a href="#_ftn1" name="_ftnref1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span face=""Calibri",sans-serif" lang="NL" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: NL; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[1]</span></span></span></span></a>)
werd zelfs een commissie opgericht die “ons onderwijs beter moet maken”, lees:
“beter laat presteren”. In deze commissie zetelen rabiate voorstanders van het
rendementsdenken. Zij voor wie onderwijs het “vullen van een vat” is en het “ontsteken
van een vuur”<a href="#_ftn2" name="_ftnref2" style="mso-footnote-id: ftn2;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span face=""Calibri",sans-serif" lang="NL" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: NL; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[2]</span></span></span></span></a> wegzetten
als pretpedagogie. </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Hun idealen
worden vooralsnog doorkruist door een brutale realiteit: we kunnen intussen wel
stellen dat met de uitbraak van covid-19 pandemie een historisch feit is geschied
dat tot ingrijpende paradigma-verschuivingen aanleiding geeft. Voor wie de
conservatieve gedachte is toegedaan is dit geen opbeurende situatie. Zeker voor
wat onderwijs betreft moeten meer en beter presteren even het onderspit delven
tegenover de logistieke tour de force van verplicht afstandsonderwijs (de digitale
school) en alternerend lesgeven. Maar zelfs in deze omstandigheden primeert het
dictaat van “we moeten verhinderen dat er leerachterstand ontstaat”, nog
aangewakkerd door alweer nieuwe peilingen die die leerachterstand stelselmatig
zien toenemen<a href="#_ftn3" name="_ftnref3" style="mso-footnote-id: ftn3;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span face=""Calibri",sans-serif" lang="NL" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: NL; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[3]</span></span></span></span></a> .</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Er mag dus
gevreesd worden dat, eens het virus bedwongen, de reactionaire reflex des te
heviger zal zijn en de klok voor wat betreft onderwijskundige inzichten en
methodes een flink eind terug zal gedraaid worden: onderwijs als louter
kennisoverdracht, scholen als opvoedingsgestichten waar leerlingen worden
klaargestoomd voor de (arbeids)markt. De vraag naar de sociale en culturele
functie van een school wordt opnieuw ondergeschikt gemaakt terwijl de
ongelijkheid tussen de leerlingen weer dreigt aangezwengeld te worden.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Ik kan wel zeggen
dat ik het allemaal zelf heb meegemaakt: van de drill in het college tot het
papegaaienwerk in de universiteit. Maar ook de ontwikkeling, samen met een
bewonderenswaardig team, van een uniek en progressief pedagogisch project, gestoeld
op een divers aantal inzichten en theorieën (die niet eens allemaal hedendaags
zijn!)<a href="#_ftn4" name="_ftnref4" style="mso-footnote-id: ftn4;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span face=""Calibri",sans-serif" lang="NL" style="font-size: 12pt; mso-ansi-language: NL; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[4]</span></span></span></span></a>.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Er drong zich,
bij de vaststelling van deze terugval – die dreigt alle niveaus van onderwijs
te besmetten, een gevoel van weerstand aan mij op. Tegelijk creëert de corona-crisis
een momentum waarin ook vernieuwende ideeën een kans maken. </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Het is onbegonnen
werk om steeds weer de opiniebladzijden van de geschreven pers met mijn gedachten
en plannen te bestoken, dus besloot ik mijn eigen kanaal te creëren: vandaar
deze blog, platform voor het hiernavolgende pamflet. </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;"> </span></p>
<div style="mso-element: footnote-list;"><br clear="all" />
<hr align="left" size="1" width="33%" />
<div id="ftn1" style="mso-element: footnote;">
<p class="MsoFootnoteText"><a href="#_ftnref1" name="_ftn1" style="mso-footnote-id: ftn1;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span face=""Calibri",sans-serif" style="font-size: 10pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[1]</span></span></span></span></a> <span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">PIRLS: Progress in International Reading
Literacy Study; PISA: Program for International Study Assessment; TIMSS: Trends
in International Mathematics and Science Study.</span></p>
</div>
<div id="ftn2" style="mso-element: footnote;">
<p class="MsoFootnoteText"><a href="#_ftnref2" name="_ftn2" style="mso-footnote-id: ftn2;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span face=""Calibri",sans-serif" style="font-size: 10pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[2]</span></span></span></span></a> <span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">“Onderwijs is niet het vullen van een vat,
maar het ontsteken van een vuur”, W.B. Yeats</span></p>
</div>
<div id="ftn3" style="mso-element: footnote;">
<p class="MsoFootnoteText"><a href="#_ftnref3" name="_ftn3" style="mso-footnote-id: ftn3;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span face=""Calibri",sans-serif" style="font-size: 10pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[3]</span></span></span></span></a> <span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Zie o.m. Trends online, 18-1-2021: “Corona
veroorzaakt achterstand in wiskunde”.</span></p>
</div>
<div id="ftn4" style="mso-element: footnote;">
<p class="MsoFootnoteText"><a href="#_ftnref4" name="_ftn4" style="mso-footnote-id: ftn4;" title=""><span class="MsoFootnoteReference"><span style="mso-special-character: footnote;"><span class="MsoFootnoteReference"><span face=""Calibri",sans-serif" style="font-size: 10pt; mso-ansi-language: NL-BE; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">[4]</span></span></span></span></a> <span lang="NL" style="mso-ansi-language: NL;">Samengebracht in mijn boek “Over het leren
van de kunst” (Politeia, Brussel 2020).</span></p>
</div>
</div>
<p><style>@font-face
{font-family:"Cambria Math";
panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:roman;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}@font-face
{font-family:Calibri;
panose-1:2 15 5 2 2 2 4 3 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:swiss;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:-536859905 -1073732485 9 0 511 0;}p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-unhide:no;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:12.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}p.MsoFootnoteText, li.MsoFootnoteText, div.MsoFootnoteText
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-link:"Voetnoottekst Char";
margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}span.MsoFootnoteReference
{mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
vertical-align:super;}span.VoetnoottekstChar
{mso-style-name:"Voetnoottekst Char";
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-unhide:no;
mso-style-locked:yes;
mso-style-link:Voetnoottekst;
mso-ansi-font-size:10.0pt;
mso-bidi-font-size:10.0pt;}.MsoChpDefault
{mso-style-type:export-only;
mso-default-props:yes;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-font-family:Calibri;
mso-fareast-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}div.WordSection1
{page:WordSection1;}</style></p>WPhttp://www.blogger.com/profile/01665151600647207912noreply@blogger.com0