(Opgelet, deze post maakt deel uit van een lopende tekst. De voorgaande delen vind je hieronder of in het archief.)
De tijd is gekomen om een poging te wagen een alternatief te vinden voor de benaming “academie”.
In 2013 muntte de Vlaamse filosofe Ann Meskens in het zeer lezenswaardige verslag van haar jaar als “writer-in-residence” in de Amsterdamse Rietveldacademie[1] de term “werkplaats voor mogelijke kunst”. Als omschrijving voor wat een academie is. Ik hou van die term. Maar ik zou er nog een kleine wijziging in willen aanbrengen, in de context van wat ik in de vorige post als doelstelling van “kunstonderwijs” omschreef (te weten: het leren jezelf te positioneren in een kunstzinnige context, als persoon en uiteindelijk als kunstenaar). Ik zou willen spreken van “werkplaats voor mogelijke kunstenaars”.
Nauwkeuriger kan de omschrijving niet zijn. Nauwkeurig, omdat er precies wordt weergegeven wat de realiteit van zo’n instituut is: het is een “werkplaats”, en die werkplaats is erop gericht om mogelijke kunstenaars kansen te geven zich in vaardigheden en denken te ontwikkelen dankzij een diepgaand en actief bezig zijn met kunst.
Een “werkplaats voor mogelijke kunst” legt de nadruk op het mogelijke ontstaan van kunstwerken. Dat is mij te resultaatgericht. Ook suggereert dit het overwegende belang van het “maken”, de handenarbeid.
Een werkplaats voor mogelijke kunstenaars, dat is een “eu-topos”, geen utopie, maar “een plaats waar het goed is te verblijven”. Om er te werken, inderdaad, maar dan vooral aan de mogelijkheden die je hebt als mens en die je aangeboden krijgt van anderen (leraars). Aan iets wat je mogelijks tot kunstenaar maakt terwijl dat hoegenaamd geen vereiste is. Mooi vind ik dat!
Ik stel dan ook voor om onze academies tot “werkplaatsen voor mogelijke kunstenaars” om te dopen. In het Engels zouden dat “studio’s for possible artists” worden, afgekort “STU.P.A.”. En kijk, dat woord bestaat al: Een stoepa of stupa is een bouwwerk dat de relieken van een boeddhistische heilige bevat”, aldus Wikipedia, dat daar nog aan toevoegt: eenmaal ingewijd mag zo’n stupa nooit vernietigd worden (!).De connotatie met een gewijde plek vind ik wel aantrekkelijk. Kunst heeft ook met iets etherisch te maken, een soort spiritualiteit die on(be)grijpbaar is, maar wel aanwezig.
Niet dat men er ooit zal toe overgaan om de benaming “academie” door “stupa” te vervangen, maar ik wou maar aangeven dat er mogelijkheden zijn. En sowieso vind ik “werkplaats voor mogelijke kunstenaars” op z’n minst een mogelijke baseline.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten