dinsdag 19 januari 2021

Weg met die naam

 (Opgelet! Deze post maakt deel uit van een doorlopende tekst. De voorgaande delen vind je hieronder of in het archief.)

 

De naam “academie” is een containerbegrip geworden. Vrijwel alles wat een vorm van onderricht aanbiedt noemt zich tegenwoordig een academie. Zo heb je de techniekacademie, de seniorenacademie, de paardrijacademie enzovoort. Het verwijdert het begrip een eind van het plechtige “genootschap” of “hogeschool” van van Dale. Maar het zorgt ook voor verwarring. Zo begrijpen de Nederlanders een academie ook als een “hoger beroepsonderwijs” (en voegen er verontschuldigend aan toe dat de Vlamingen het woord veeleer gebruiken als een aanduiding voor het hoger kunstonderwijs of een instelling voor deeltijds kunstonderwijs)[1].

De aanduiding “academie” wordt dan ook vaak gemakshalve toegepast: je kan er vanalles mee bedoelen en het staat bovendien netjes. Het wekt vertrouwen waardoor het ook kan dienen om er iets mee aan de man te brengen, te beginnen met een of ander lidmaatschap. Men zal dus niet zo snel geneigd zijn om van de titel “academie” af te stappen. Dat is nochtans net wat er moet gebeuren.

Het historisch gewicht dat aan de benaming “academie” kleeft – maar evengoed de degradatie die de inflatie in het gebruik ervan heeft veroorzaakt – verhindert een herformulering van vorm en inhoud. Tegelijk zal de reactionaire reflex precies het verdere gebruik van de naam als een waarmerk benadrukken, een symbool van oeroude degelijkheid en solide onderwijs. Met een nadruk op traditionele kennis en métier.

De benaming “academie” verlaten betekent dus tegelijk opteren voor een her-denken en het ontkennen van de conservatieve connotatie.

Dat is dus wat ik wil bereiken.

Maar wat stellen we dan in de plaats? Als we niet langer spreken van een “academie”? Die vraag kunnen we slechts beantwoorden als we weten welke lading die nieuwe vlag moet dekken.



[1] Zie taalunieversum.org, zoekterm “academie”


Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Bijlage 9: Over de relevantie van het werk van Fernand Deligny

  De relevantie van en het inspirerende in het werk van Fernand Deligny   Alleen al op basis van een aantal kernbegrip...